O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi

2.1. Matnlar bilan ishlash.
Kompyuterdan foydalanuvchi ish jarayonida biror xujjatni tez va yuqori sifatida kirill yoki lotin alifbosida tayorlash hamda chop qilish zaruratiga ko’pincha duch keladi. Bunday vaziyatda u Microsoft firmasi tomonidan yaratilgan WORD dasturida ishlashni bilishi lozim.
MS WORD – bu matnli xujjatlarni tuzish, ko’zdan kechirish, taxrir qilish va chop etish uchun xizmat qiluvchi xamda Microsoft Office dasturlari guruxiga kiruvchi zamonaviy matn muxarriridir.
MS WORD – matnli va grafikli malumotlar ustida yuzdan ortiq operatsiyalarni bajaruvchi xamda matnli protsessorlar sinfiga kiruvchi eng takomillashgan amaliy dasturlardan biri hisoblanadi.
MS WORD – yordamida ixtiyoriy ko’rinishdagi xujjatni juda tez va yuqori sifatda tayorlash mumkin. Dasturning yana bir qulaylik tomoni shundan iboratki, unda bir nechta xujjatlar bilan, ya’ni ularni qo’shish, biridan ikkinchisiga kerakli joyni olib ko’chirish, matn oldiga tasvir tushirish, jadval tashkil qilish, turli shriftlar bilan ishlash, xarflarni istalgan shaklda yetarlicha katta formatda chop etish mumkin. Lekin MS WORD – ayrim “kamchiliklar” dan ham holi emas. Masalan: matematik ifodalar va kimyoviy formulalarni kiritishda katta qiyinchiliklar mavjud. Bundan tashqari, juda murakkab strukturali poligrafik (atlaslar, albomlar va jurnal muqovalari) materiallarini tayorlashda noqulaylik yuzaga keladi.
Shunday qilib, WORD matn muxarriri ko’magida rus va ingliz tilida xar xil xujjatlar, xat, xisobot, maqola, tijorat xabarlari kabi bir turkum matnli ma’lumotlarni zudlikda tayorlash va chop qilish mumkin. Bu matn muxarriri yordamida o’zbek shriftida va lotin alifbosi asosida, o’zbek tilida xar xil ma’lumotlarni osonlik bilan tayorlash mumkin.


2.2. Word matn muxarriri imkoniyatlari.
-Matnni kiritish, taxrir qilish va ko’zdan kechirish;
-Qator oraliqlari abzatsini o’rnatish;
-Avtomatik tarzda matnni saxifalarga bo’lish;
-Matn qismni ajratish va uni kerakli joyga nusxalash;
-Xujjat mundarijasini tuzish;
-Matematik, kimyoviy formulalarni yozish;
-Xar xil shriftlarda – oddiy, og’ma, tagiga chizib yozish;
-Bir vaqtda bir nechta oynada xujjat tayorlash;
-Matnda xar xil shakl, grafik va rasmlardan foydalanish;
-Turli ma’lumotli jadvallar tuzish;
-Avtofiguralar chizish, titul varaqalarini jihozlash va shu kabi yana bir turkum ishlarni bajarishi mumkin.
Microsoft Word matnlar tahrirlovchisi ko’p amalli dasturdan iborat matn muharriri bo’lib, Microsoft Office paketining asosiy dasturlaridan biri hisoblanadi. Matnni tahrirlashning asosiy bosqichlarini quyidagicha ta'riflash mumkin: hujjatni yaratish, saqlash, o’zgartirish, bezash, bir nechta hujjatdan bir butun hujjat yaratish va h.k.
Ushbu matn muharririning imkoniyatlarini quyida keltirilgan ba'zi amallardan ham bilish mumkin:
Matnning orfografiyasi va grammatikasini tekshirish.
Jadvallar bilan ishlash, ularning chegaralari va ichki rangini tanlash.
Rasm chizish.
Yelektron hujjatlarni yaratish, saqlash, tahrir qilish va h.k.
Yelektron pochta qutisidan olingan xabarlarni tahrirlash va boshqa imkoniyatlar kiradi.
Word matn muharririni ishga tushirish uchun ish stolidagi uning yorligini, ya'ni quyidagi rasmni toping va

ustiga sichqoncha ko’rsatkichini olib kelib, chap tugmachasini ikki marta tezlikda bosing. Agar bu rasmchani ish stolidan topa olmasangiz, ekranning quyi qismida joylashgan satr (Masalalar paneli)dagi «Pusk» menyusi ustiga sichqoncha ko’rsatkichini olib kelib chap tugmachasini bir marta bosing. Natijada quyidagi oyna namoyon bo’ladi (7.1-rasm).

Ochilgan menyudan «Programmы» qismini, so’ngra o’ng tomonda hosil bo’lgan ro’yxatdan Microsoft Word qatorini

tanlang va sichqonchaning chap tugmachasini bir marta bosing. Bu amallarni bajargandan so’ng Word 97 matn muharriri ishga tushadi va Microsoft Word interfeysi oynasi paydo bo’ladi (7.2-rasm).