O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim va inovatsiyalar ta’lim vazirligi farg’ona davlat universiteti

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM VA INOVATSIYALAR TA’LIM VAZIRLIGI FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

Sirtqi bo’limi Tarix yo’nalishi talabasi Mirzaxalilov Ilhomjonning Raqamli tarix fanidan “Google, Yandeks, Rambler, Yahoo’’

Mustaqil ishi

Google, Yandeks, Rambler, Yahoo

Reja:

1. 
   Google haqida ma’lumot
   
2. 
   Yandeks haqida ma’lumot
   
3. 
   Rambler va Yahoo haqida ma’lumot
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

1. Google kompaniyasiga asos solinganiga 19 yil bo‘ldi. Texnologiyalar olamida bu anchagina keksa yosh hisoblanadi. Shu munosabat bilan Recode.net portali jahonning eng asosiy qidiruv tizimiga doir 19 ta qiziqarli ma'lumotni to‘pladi.

1. Larri Peyj va Sergey Brin 1998 yilda Google firmasiga asos solishdi. Kompaniya o‘sha yili 4 sentabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan, ammo 2006 yildan e'tiboran 27 sentabrda tashkil etilgan kunini nishonlaydi. 
2. Ilk dudl Larri Peyj va Sergey Brin tomonidan 1998 yilgi Burning Man festivalida yaratilgan. Bu ularning server ishlamay qolsa, ish joyida emasliklarini anglatuvchi o‘ziga xos xabar edi.
3. Bugungi kunda Google kompaniyasida 72 mingdan ortiq kishi ishlaydi.
4. Google raqamli va mobil reklama bozorida yetakchilik qiladi. Tahlilchilarning baholariga ko‘ra, 2017 yili mobil reklamadan tushadigan daromad 50 mlrd dollardan ortadi. Bu Google kompaniyasining raqamli reklamadan ko‘radigan daromadining 67 foizidir. 

5. Google klaviaturada harflarning ko‘p bosilib ketilishidan hosil bo‘ladigan domenlarga ega: Gooogle.com, Gogle.com, Googlr.com va boshqalarga ega. Google korporatsiyasiga shuningdek, 466453.com ham tegishlidir. Bu raqamlar telefon klaviaturasida g o o g l e harflaridir. 
6. Statistikaga ko‘ra, 2016 yil oktabrda Google’ning jahon qidiruv tizimidagi ulushi 90,3 foizga yetgan. 2017 yil iyulda bu raqam 86,8 foizga tushdi.
7. Google tarkibida hamon oq tanli va osiyoliklar ko‘pchilikni tashkil etadi. Recode ma'lumotlariga ko‘ra, Google’ning oq tanli xodimlari soni bu yil 59 foizdan 56 foizga tushgan. Osiyolik ishchilar soni 32 foizdan 35 foizga oshgan. 
8. Google soni «gugol» so‘zidan olingan bo‘lib, 100 nolli raqamni anglatadi. 
9. Avvalroq, Google mahalliy yangiliklarni avtomatlashtirish loyihasini moliyalashtirishi xabar qilingan edi.
10. Google.com 1998 yili 2 dekabrda mana shunday ko‘rinishda edi.

1
1. Har yilgi may oyida bo‘lib o‘tadigan Google I/O ishlab chiqaruvchilar konferensiyasida kompaniyaning e'lon qilishicha, 2 mlrd sahifa uning AMP formatiga murojaat qilmoqda. U kontentni yaxshiroq keshlash imkonini beradi. Bu bilan mobil sahifalarni yuklash tezligi oshadi. Ayni vaqtda shu formatda 900 ming domen bor. 

12. Google ma'lumotlariga binoan, Google Search indeksidaa 100 mlrdlab veb-sahifalar bor. Ularning hajmi 100 ming Gbdan ortiqdir. 
13. «Asosiysi — foydalanuvchiga diqqat qaratish, qolgani moslashadi» —bu Google kompaniyasining bosh falsafasidir. 
14. 2000 yil 1 aprel kuni Google foydalanuvchilari bilan hazillashib, hazil kunini nishonlay boshladi. Uning dastlabki hazili «foydalanuvchilar fikrini o‘qiy olishi» aytilgan MentalPlex dasturidir. 
15. Yaqinginada Google tenghuquqlilik bo‘yicha yangi vitse-prezidentni ishga qabul qilishini e'lon qildi. 
16. Google Syuzan Vojitski garajida ishga tushirilgan, endilikda u YouTube bosh direktori lavozimini egallagan. 
17. Google AQShdagi eng yaxshi 10 ta mobil ilovadan 5 tasiga egalik qiladi: YouTube, Google Play, Google Maps, Gmail va Google Search. 
18. Google 2006 yili o‘sha vaqtdagi yirik mablag‘ 1,65 mlrd dollar evaziga YouTube saytini xarid qildi. 
19. Google sun'iy aql ishlanmalari bo‘limi boshlig‘ining fikricha, insoniyat robotlar Yerni egallab olishidan xavotirlanishi kerak. 


2. Bugun Rossiyada eng mashhur hisoblanuvchi qidiruv tizimiga e’tibor qaratamiz. Google hali ham qidiruv tizimi sohasida dunyo miqyosida yetakchilik qilayotgan bo‘lsada, Yandeks Rossiyada eng keng tarqalgan qidiruv tizimi bo‘lib qolmoqda. Bu tizim haqida nimalarni bilamiz?
• Yandeks tashkil etilgan sana 23-sentyabr hisoblanadi. 1997-yili aynan shu kunda Sistema birinchimarta Moskvadagi ko‘rgazmada namoyish etilgan.

• Yandeks Rossiya kompaniyasi bo‘lishiga qaramasdan, Niderlandiyada ro‘yxatdan o‘tgan.

• Bugungi kunda, Yandeks qidiruv tizimlari reytingida 4-o‘rinni egallaydi.
• “Yandex“ so‘zi Yandeksning rasmiy yaratilgan kunidan oldin paydo bo‘lgan. Nom 1993-yilda Arkadiy Voloj va Ilya Segalovich tomonidan ixtiro qilingan, u dastlab kompaniya yoki qidirish tizimini emas, balki shaxsiy serverdagi qidiruv texnologiyalarini anglatgan. Keyinchalik, quyidagi rasshifrovka Internetda mashhur bo‘ldi: "Yet Another iNDEXer", ya’ni boshqa indeksator. Ammo, ba’zi odamlar bu so‘z o‘ylab topilgan va rasshifrovkasiz deb o‘ylashadi. Boshqalar esa bu "Language Indexor" va boshqa ko‘p sonli versiyalarni anglatadi deb o‘ylashadi.
• Birinchi Yandeks dizayni burchak ostida yaratilgan va egri ko‘rinishga ega edi. Uni hatto bemalol skaner qilish qiyin edi.
• 2000-yilda Yandeks televizion reklamani yo‘lga qo‘ygan birinchi Rossiya internet-biznesi bo‘ldi. Reklama uchun “Hamma narsa topiladi!“ iborasi tanlangan. Bu ibora keyinchalik kompaniyaning shioriga aylangan.
• Rossiya Federatsiyasining o‘sha davrdagi Prezidenti Dmitriy Medvedevning 2009 yildagi farmoniga binoan, Sberbank Yandeks'ning “Oltin aksiyasi“ni sotib oldi. Bu harakat chet elliklar aksiyani ruslardan oldin sotib olmasliklari uchun amalga oshirilgan.
• Yandeks har doim ham mustaqil kompaniya bo‘lmagan. U 2000-yilgacha Comptec kompaniyasiga qarashli bo‘lgan.
• 2013-yilda Yandeks Rossiyadagi qidiruv tizimlari orasida birinchi o‘rinni egalladi. Ikkinchi o‘rinni esa Xitoy kompaniyasi PC Baidu egallagan.
• 2012-yilda Yandeks barcha yetakchi telekanallarni, hatto auditoriya yig‘ish bo‘yicha “Perviy“ kanalni ham ortda qoldirdi.
• Agar statiskalarga qarasak, erkaklar ayollarga qaraganda ko‘proq so‘rovlar amalga oshiradi, ammo ayollar ularni uzoqroq bajaradilar.
• Yandeks’da morfologiyasini hisobga olgan holda 9 tilda qidiruv amalga oshirish mumkin: rus, ingliz, belarus, tatar, ukrain, nemis, turk, fransuz va qozoq.
• Yandeks 83 xil xizmatlarni o‘z ichiga oladi. Hammaga tanish bo‘lgan Яндекс.Карт va Яндекс.Почты'dan tortib Яндекс.Время va Яндекс.Статистика'gacha. Shuningdek, Авто.ру xizmati ham Яндексу.Редактор Viladimir Vorobyovga tegishli.

3.