O’zbekiston respublikasi oliy

2. RIVOJLANGAN MAMLAKATLARDAGI BANK FAOLIYATI.

Iqtisodiyotning turli tarmoqlari orasida bank ishi aholi va tadbirkorlik sub'ektlariga xizmat ko'rsatadigan uchinchi sektordir. Hozirgi kunda bank ishi mamlakatning iqtisodiy rivojlanishida juda muhim va faoldir. Agar mamlakatda bank tizimi samarali, samarali va intizomli bo'lsa, u iqtisodiyotning turli tarmoqlarida tez o'sishni ta'minlaydi.

A. Banklar kapital shakllanishiga yordam beradi

Moliyaviy resurslarni ko'paytirishda tijorat banklari muhim rol o'ynaydi. Ular omonatchilarga har xil turdagi rag'batlantirishlar berib, jamg'armalarni rag'batlantiradilar. Qishloqlarda bank filiallarini shaharlarda ochib, omonatlarini ham safarbar qiladilar

B. Yangi korxonalarga investitsiyalar

Ishbilarmonlar odatda o'z pullarini xavf-xatarli korxonalarga investitsiya qilishdan tortinadilar.

Tijorat banklari tomonidan tadbirkorlarga yangi korxonalarga sarmoya kiritish, ishlab chiqarishning yangi usullarini o‘zlashtirish uchun odatda qisqa va o‘rta muddatli kreditlar ajratiladi. Kreditning o‘z vaqtida berilishi iqtisodiyotning ishlab chiqarish quvvatini oshiradi

C. Savdo va sanoatni rivojlantirish

19-20-asrlarda tijorat banklarining oʻsishi bilan savdo va sanoatda ham kengayish kuzatildi. Bank veksellaridan, cheklardan, veksellardan foydalanish milliy va xalqaro savdoda inqilob qildi.

D. Qishloq xo'jaligining rivojlanishi

Tijorat banklari, xususan, rivojlanayotgan mamlakatlarda qishloqda qishloq xo‘jaligi va kichik sanoatni rivojlantirish uchun kreditlar ajratmoqda. Qishloq xo‘jaligiga kreditlar ajratilayotgani qishloq xo‘jaligi mahsuldorligi va fermerlar daromadining oshishiga katta yordam berdi. Bu sanoat tovarlariga talabning oshishiga va sanoatning kengayishiga olib keldi. Masalan, bagré (Burkina-Faso)dagi agrobiznesni eslatib o'tishimiz mumkin.

E. Turli hududlarning muvozanatli rivojlanishi

Tijorat banklari mamlakatimizning turli hududlarida muvozanatga erishishda muhim rol o'ynaydi. Ular ortiqcha kapitalni rivojlangan hududlardan kam rivojlanayotgan hududlarga o'tkazishga yordam beradi. Kam rivojlangan hududlardagi savdogarlar, sanoatchilar o'zlarining biznes ehtiyojlarini qondirish uchun etarli kapital olishlari mumkin. Bu, o‘z navbatida, iqtisodiyotga sarmoya, savdo va ishlab chiqarish hajmini oshiradi.

F. Iqtisodiy faoliyatga ta'sir qilish

Bank kredit mavjudligi va foiz stavkasiga ta'sir qilsa ham, mamlakatning iqtisodiy faoliyatiga ta'sir ko'rsatishi mumkin. Tijorat banklari kredit yaratish yoki foiz stavkasini pasaytirish orqali muomaladagi pullar miqdorini ko'paytirishga qodir bo'lsa, bu iqtisodiy rivojlanishga bevosita ta'sir qiladi. Past foiz stavkasi investitsiyalarni rag'batlantirishi mumkin. Kredit yaratish faoliyati yalpi talabni oshirishi mumkin, bu esa iqtisodiyotda ko'proq ishlab chiqarishga olib keladi.

G. Pul-kredit siyosatini amalga oshirish

Mamlakatning markaziy banki BCEAO mamlakatdagi bank tizimining faol hamkorligi orqali kredit hajmini nazorat qiladi va tartibga soladi. Bu narx barqarorligini ta'minlashga yordam beradi va imkon qadar qisqa vaqt ichida iqtisodiy o'sishga yordam beradi

H. Iqtisodiyotning monetizatsiyasi

Tijorat banklari qishloq va qoloq tumanlarda o‘z filiallarini ochib, barter yo‘li bilan tovar ayirboshlashni qisqartirmoqda. Puldan foydalanish hozirgi vaqtda mahsulot ishlab chiqarish hajmini sezilarli darajada oshirdi. Monetizatsiya qilinmagan sektor (barter iqtisodiyoti) endi tijorat banki yordamida monetizatsiyalangan sektorga aylantirildi.

I. Rag'batlantiruvchi hujayralarni eksport qilish

Mamlakatimiz eksportini ko‘paytirish maqsadida tijorat banklari tomonidan eksportni rag‘batlantirish yacheykalari tashkil etilgan. Ular o'z mijozlariga mamlakat ichida va tashqarisida umumiy va iqtisodiy sharoitlar haqida ma'lumot beradi. Shu bois banklar iqtisodiyotni rivojlantirish jarayoniga ijobiy hissa qo‘shmoqda.

Aytishimiz mumkinki, banklar iqtisodiyot tarmoqlarida muhim rol o'ynaydi. biz banklarni mamlakatdagi barcha iqtisodiy taraqqiyotning asab markazi deb bilamiz.