O’zbеkistоn rеspublikasi оliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi buхоrо davlat univеrsitеti

6.2. Quyosh оshхоnalari 
Quyosh qozonining asosiy vazifasi bu – quyosh energiyasini 
ovqat pishirish uchun bir joyga jamlashdan iborat.
Quyosh qozoni tuzilishi jihatidan 2 turga bo’linadi: 
1.
Duxovka tipidagi quyosh qozoni; 
2.
Fokusli quyosh qozoni. 
Fokusli oynaning turlariga misol qilib quyidagilarni olish 
mumkin: qayriladigan parabolik oyna, Silindirik parabolik oyna (6.1-
chizma), Sferik oyna (6.2-chizma), Konusimon oyna (6.3-chizma), 
Frennel oynasi (6.4-chizma), qaytaruvchi xossali Frennel oynasi (6.5-
chizma). Qaytaruvchi xossali Frennel oynasida nurlar yo’li yoki uning 
ish tamoyili 6.6-chizmada keltirilgan. 
Asosiy fokusli quyosh oshxonalarida qayriladigan parabolik 
oynalar ishlatilmaydi. 

---

162 
6.1-chizma:
Silindirik parabolik oyna
6.2-chizma:
Sferik oyna
6.3-chizma:
Konusimon oyna

---

163 
6.4-chizma:
Frennel oynasi
6.5-chizma:
Qaytaruvchi xossali Frennel oynasi
6.6-chizma:
Qaytaruvchi xossali Frennel oynasida nurlar yo’li 
yoki uning ish tamoyili da keltirilgan

---

164 
Quyosh oshxonasi 3 ta asosiy qismdan iborat: osma qozon(6.7-
chizma), nur yig’uvchi (6.8-chizma), qozon tutg’ich. Quyosh 
oshxonasi uchun nur yig’uvchi maxsus qurilma muhim hisoblanadi.
 
6.7-chizma:
Osma qozonning Quyosh qozonida joylashishi
Nur yig’uvchi (konsentrator) quyosh radiatsiyasini qabul qiladi, 
keyin qaytaradi va markaziy (fokus) nuqtaga yig`adi. Nur yig`uvchi 
qobiq va qaytaruvchi oynadan tashkil topgan.