O`zbekiston respublikasi o`liy va o`rta maxsus tahlim vazirligi farg`ona davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish mintaqaviy markazi



Yüklə 233,54 Kb.
səhifə8/14
tarix27.12.2023
ölçüsü233,54 Kb.
#199940
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14
O`zbekiston respublikasi

R1 : “Belgilangan vaqtda butun masofani bosib o`tishi uchun teplohod qolgan masofani h km tezlikda suzib o`tishi kerak”
Masalani yechishning analitik usuli h km tezlikning qanday parametr (miqdor)larga bog’liq ekanligini topishni talab etadi. Bu miqdorlarga yo`l, ketgan vaqt va yo`lni bosib o`tilgan qismidagi tezliklar kiradi. Endi quyidagi predikatlarni kiritamiz:
R2 : “Qolgan masofa”,
R3: “Qolgan masofani bosib o`tishi uchun kerakli vaqt” va boshqa predikatlarni yechimdagi tahlilni quyidagi shemada keltiramiz :

R 1 : “ Teplohod qolgan masofani h km tezlikda suzishi kerak”













R2 : “Qolgan masofa ”

R3 : “ Qolgan masofani bosib o`tishi uchun kerakli vaqt”







R 4 : “Butun masofa ”




R5 : “Butun masofani bosib o`tishga rejalashtirilgan vaqt ”













R 6 : “Bosib o`tilgan masofa ”




R7 : “ masofani bosib o`tish vaqti ”













R8 : “ tezlik”

2-rasm. Teplohod harakati tahlili.
Endi analitik usulni isbotlashga doir masala tadbiqini ko`ramiz.
3-masala. Uchburchak ichki burchaklarining yig’indisi π ga teng ekanligini isbotlang.
SIsbot. Mahlumki yoyiq burchak π ga teng (3-rasm).

5 M 4 K
1 3
A V
3-rasm. Uchburchak ichki burchaklarining yig’indisi.

  1. M nuqtada yoyiq burchak va SK//AV to`g’ri chiziqlarni yasaymiz.

  2. 2-burchak uchburchakka ham, yoyiq burchakka ham tegishli.

  3. 5 bilan belgilangan burchak A burchakka teng, chunki SK//AV ikki parallel to`g’ri chizikni uchinchi MA to`g’ri chiziq kesib o`tganda, bu burchaklar ichki almashinuvchi burchaklardir.

  4. 4 bilan belgilangan burchak V burchakka teng, chunki SK//AV ikki parallel to`g’ri chizikni uchinchi VM to`g’ri chiziq kesib o`tganda bu burchaklar ichki almashinuvchi burchaklardir.

  5. 5-burchak 4- burchak va 2- burchaklar yig’indisi π ga teng, chunki ular yoyiq burchakni tashkil etadilar. Teng burchaklarni teng burchaklarga almashtirib,

1+ 2 + 3= π
ni hosil qilamiz. Teorema isbotlandi.
Teoremalarni isbotlashda analitik usulning qo`llanilishi isbotlanilishi kerak bo`lgan mulohaza qadamma-qadam mantiqiy fikrlash orqali hulosaga kelish hisoblanadi. SHuningdek analitik usul sintetik usul bilan birgalikda geometrik va matnli masalalarni yechish yo`lini muhokama (discussion) etishda, (conclusion) hulosa chiqarishda ham keng qo`llaniladi.
Analitik usuldan dars jarayonida foydalanishda “aqliy hujum” usuli samarali natija beradi.


Yüklə 233,54 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin