O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

15.7-rasm. Yotiq kesmada yalpi talab va yalpi taklif muvozanatining
o‘zgarishi¹
Rasmdan ko‘rinadiki, yotiq kesmada yalpi talabning o‘sishiga taklif egri chizig‘i bo‘yicha muvozanat nuqtasining o‘ng tomonga silijishi orqali javob beriladi. Ya’ni, AD₁dan AD₂ga qadar o‘sgan talab miqdori iqtisodiyotda to‘liq foydalanilmayotgan ishlab chiqarish quvvatlarining ishga tushirilishi orqali milliy ishlab chiqarish hajmini Q₁dan Q₂ga qadar o‘stirish orqali qondiriladi.
Tik kesmada ishchi kuchi va ishlab chiqarish quvvatlaridan to‘liq foydalaniladi, shu sababli yalpi talabning kengayishi faqat narx darajasiga ta’sir ko‘rsatadi, ya’ni uni oshiradi. Milliy ishlab chiqarishning real hajmi esa o‘zgarishsiz qoladi (15.8-rasm).


P


P₂ P₁
0
15.8-rasm. Tik kesmada yalpi talab va yalpi taklif muvozanatining o‘zgarishi²
Rasmdan ko‘rinib turibdiki, tik kesmada yalpi talab miqdorining AD₁dan AD₂ga oshishi faqat narx darajasini R₁dan R₂ga qadar o‘sishiga olib kelmoqda,


¹ Manba: Muallif tomonidan tuzilgan.
² Manba: Muallif tomonidan tuzilgan.
milliy ishlab chiqarish hajmi esa potensial daraja – Q_s hajmida qolmoqda. Chunki bu chegarada iqtisodiyot o‘zining barcha ishlab chiqarish imkoniyatlarini ishga solib bo‘lgan hisoblanadi.
Oraliq kesmada yalpi talabning kengayishi bir vaqtning o‘zida milliy ishlab chiqarish real hajmining ko‘payishiga va narx darajasining oshishiga olib keladi (15.9-rasm).
P


P₂ P₁
0