O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

Ishchi kuchi taklifi – bu muayyan vaqtda ish haqining tarkib topgan darajasida ishga yollanishga tayyor bo‘lgan mehnatga layoqatli ishchi kuchi miqdori. Ishchi kuchi taklifi mehnat qilish yoshidagi turli kasb va mutaxassislikka ega bo‘lgan kishilarning ishlashga bo‘lgan layoqatini namoyon etadi.
Ishchi kuchi taklifi – bu ish haqining muayyan darajasi hamda ishga




¹ Кейнс Дж.М. Общая теория занятости, процента и денег. – М.: Гелиос, 2002, с.162.
² Mamaraximov B.E. Iqtisodiyotni modеrnizatsiyalash jarayonida ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifni muvozanatlashtirishning asosiy yo‘nalishlari. I.f.n. ilmiy darajasini olish uchun yozgan dissеrtatsiyasi avtorеfеrati. Toshkеnt -2012. 10 bеt.
yollashning muayyan shart-sharoitlarida mehnatga layoqatli ishchi kuchining o‘z kasbi, mahorati va boshqa xususiyatlariga mos ravishda ishlashga ehtiyojidir.¹ U ishchi kuchining demografik va kasb tayyorgarligi xususiyatlariga bog‘liq bo‘lib, ishchi kuchini takror ishlab chiqarishni ta’minlash maqsadida uni sotish (ayirboshlash) holati orqali namoyon bo‘ladi.
Ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifni muvofiqlashtirish uchun ishchi kuchi bozori infratuzilmasini rivojlantirish, o‘quv muassasalari bitiruvchilarini ishga joylashtirish va mintaqalarni rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqish masalalari bo‘yicha bandlikka ko‘maklashuvchi tashkilotlarning o‘quv yurtlari bilan hamkorligini yanada kеngaytirish bo‘yicha tadqiqotlar olib borish modеrnizatsiyalashning muhim yo‘nalishidir².
Ishchi kuchi bozorida taklif mehnatga qobiliyatli kishilarning quyidagi muayyan guruhlaridan iborat bo‘ladi:

• 
  ishlamayotgan, lekin ish topishni istaydigan va faol ravishda ish qidirayotganlar;
  
• 
  ish bilan band, biroq undan to‘la ravishda qoniqmay, boshqa ish qidirayotganlar;
  
• 
  ishlayotgan, lekin tez orada ishidan mahrum bo‘lib qolishi mumkinligi sababli boshqa ish joyi qidirayotganlar.
  

Ishchi kuchi bozorini tavsiflashdan oldin uning asosiy va o‘ziga xos tovari bo‘lgan ishchi kuchining qiymati va iste’mol qiymati (nafliligi) to‘g‘risida to‘xtalib o‘tish zarur.