O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim
Yüklə 1,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
qadar
qulaylik berish rejimi – Xalqaro savdo tajribasida o‘zida qulay sharoitli bozorni vujudga keltiruvchi omil; savdo borasida kelishilgan bitimga ko‘ra ikki davlatning barcha huquqi , afzalligi, imtiyozli va bu rejimning uchinchi davlatga ham bo‘lgan ta’siri. Milliy hisob -kitob tizimi (SNS-MHT) – ichki aloqallar va qo‘shma makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarning integratsiyalashgan tizimi. U hisob -kitoblar turi, 196 balans va jadval, xalqaro hamkorlik borasida qabul qilingan tushuncha va aniqliklarni o‘zida aks ettiradi. Milliy hisob -kitob tizimi mikroiqtisodiy tahlillar, iqtisodiy siyosatni shakllantirish va ular uchun qarorlar qabul qilish uchun tanlangan. Moliyalash stavkasi – Markaziy bank tomonidan qisqa muddatga kredit berish, tijorat banklaridagi mavjud kreditga ajratiladigan summalarni markazlash kredit resursiga jalb etish stavkasi. «Narx-navo qaychisi » - savdo borasida yaratiladigan sharoitlarning asosiy shaklaridan biri. Savdo ishida sheriklarning iqtisodiy kelishuvi bilan eksport va import faoliyatida narxlar o‘zaro tushiriladi. Bu ko‘rsatkich tashqi savdo statistikasiga bir necha ilgari to‘g‘ri kelmagan, alohida ajralib turuvchi mahsulotlarni-da kiritilishini texnikaviy, konstruktorlik va boshqa sirlari, mahsulot ishlab chiqarishda foydalanish mumkin bo‘lgan texnikaviy tijorat va boshqa bilimlar Norezidentlar–davlatning xorijiy mamlakatlarini boshqarish, ya’ni xorijdagi korporatsiyalar, hukumat ofislari, elchixonalar, qo‘shma korxonalar, chet mamlakatlar chegralaridagi korxona egalari, shuningdek, xorijda doimiy yashovchilar va bu yurtga keluvchilar norezident sanalishadi. Nisbiy afzallik – manfaat, foyda. U tashqi savdoga a’zo mamlakatlarning turli mahsulotlarni sotishdan oladigan daromadlari tushuniladi. «Ofset» bitimi – muqobil bozor shakli; u nafaqat tovarlar yoki xizmatlar ayirboshlash borasida, balki mamlakat ichkarisiga foydali bo‘lgan investitsiyalarning kiritilishi va javob tarzida ularga imtiyoz va sharoitlar yaratish masalasida o‘ziga xos kelishuv vazifasini o‘taydi. U ishlab chiqarish kooperatsiyalarini zamonaviy texnologiyalar bilan ta’minlanishi yuzasidan ham shartnomalar imzolanishiga sabab bo‘luvchi faoliyat hamdir . Proteksionizm – tashqi savdo siyosati prinsipi, davlatning milliy iqtisodiyotni chet el raqobatidan, ichki bozorni chet el tovarining kirib kelishidan himoya qilishga qaratilgan iqtisodiy siyosat. Revalvatsiya – pul birligi kursining boshqa mamlakatlar valyutalariga nisbatan ko‘tarilishi. Rezidentlar – jismoniy yoki yuridik shaxslar, ya’ni boshqa mamlakatda doimiy yashayotgan fuqarolar. Reimport – ichki bozorda sotish, importdan farqli o‘laroq mamlakatga xorijiy tovarlarni qayta ishlash va xizmatlarni ko‘rsatish uchun kirtish. Reimport miqdori va tarkibi mamlakatning xalqaro mehnat taqsimotida tutgan o‘rniga bog‘liq. Uning tarkibini yarim fabrikatlar, xomashyolar, mashina va asbob- uskunalar, yarim qayta ishlangan iste’mol mollari tashkil qiladi . Reeksport – eksportga qarang . Real ish haqi – tovar va xizmatlar uchun haq to‘lash majmuasi, ayni davrda ish haqi uchun berilayotgan summa. Bu summa soliqlar iste’molchi indeksi va boshqa to‘lovlardan tashqari bo‘lgan mehnati haqidir . Savdo to‘sig‘i – odatda tariflar, cheklashlar yoki valyuta nazorati tarzida mamlakatlar o‘rtasida tovarlar va xizmatlar erkin almashinuvining sun’iy cheklanishi. 197 Savdo haqida gap ketar ekan, ular barter faoliyati, harid baholari, kompensatsion bitimlar, kliring, «ofset» faoliyati kabi yo‘nalishlarda bo‘ladi. Sanoat mahsulotlari Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|