Konfusiyning “Оlijanob inson axloqi” konsepsiyasi Olijanob inson dunyoviy
ishlarni bir-biridan ajratib
bajarmaydi, balki burchga ko‘ra
ish qiladi, u kiyim va emakka
emas, balki haq yo‘lga intiladi.
Axloqlilik va haqqoniylik,
kamtarlik va yomonlikka
yaxshilik bilan javob berishi
orqali ham uni ilg‘ash mumkin.
Olijanob insonning qo‘li ostila
ishlash oson, lekin unga yoqish juda
mushkul. Uning e’tiborini to‘g‘ri
yo‘l bilan qozonilmasa, aks holda u
buni yoqtirmaydi. U insonlardan
foydalanishda har bir shaxsning
qobiliyatiga qarab odilona ish
ko‘radi. U mudom qonun va
intizomni o‘ylaydi.
Olijanob inson haqidagi tasavvur uch xil ko‘rinishga ega. Uzoqdan
tuyiladi. Uning gaplarini eshitganda cho‘rtkesar bo‘lib ko‘rinadi.
“Oliyjanob inson 9 ta narsani o‘ylashi kerak. Bular:
1. Ko‘rganini angladimi yo yo‘q;
2. Eshitganini aniq eshitdimi yo yo‘q;
3. Yuzidagi ifodasi yoqimlimi yo yo‘q;
4. Tashqi qiyofasida ehtirom zohirmi yo yo‘q;
5. Suhbatdagi so‘zlari samimiymi yo yo‘q;
6. Ishiga nisbatan tirshqoqmi yo yo‘q;
