Lizin ishlab chiqarish texnologiyasi

---

Международный
научный
журнал
№
4
(100), 
часть
2
 
«
Научный импульс
»
Ноябрь
, 202
1194 
LIZIN ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI 
 
Qodirova Go’zalxon 
Hamroyeva Gulmira 
Mamatkulova Iroda Ergashevna 
O‘zbekiston Milliy uninersiteti Jizzax filiali 

Annotatsiya:
Lizin produtsentlarini sanoat asosida o‘stirish 50-100m hajmli 
fermentyorlarda davriy o‘stirish usulida amalga oshiriladi. Fermentyorga solingan steril 
oziqa muhitining 5-6 foizi miqdoridagi steril ekish materiali solinadi. Fermentyoming 
umumiy bandlik birligi 0,75 ni tashkil etishi lozim. Fermentatorga ekishdan keyin 
birdaniga steril havo yuboriladi va 500S haroratgacha qizdiriladi. 1 hajm havo 1 l oziqa 
muhiti hajmiga minutiga 0,12-0,13 MPa bosimda berib turiladi. Fermentatsiya jarayoni 
28-290S haroratda uzluksiz aralashtirish va aeratsiya sharoitida 48-72 soat davomida 
davom ettiriladi.
Kalit so’zlar:
Micro coccus, Arthrobacter, Brevibacterium, seksiya valigi, opora, 
kollektor, qapqoq. 
Keyingi yillarda xalq xo‘jaligida, meditsinada, kimyo sanoatida, oziq-ovqat 
sanoatida turli xil aminokislotalar keng miqyosda qo‘llanilmoqda. Yildan yilga o‘rni 
qoplanmaydigan aminokislotalarga talab oshib bormoqda. Turli xil aminokislotalarga 
talab oshganligi sabali ularni qiymati va qimmatlilik darajasi ortmoqda. Ba’zi bir oziq 
ovqat va ozuqa maxsulotlari o‘zida almashinmaydigan aminokislotalarni xususan, 
lizinni etarli miqdorda saqlamaydi. Bunday maxsulotlarga makkajo‘xori, bug‘doy, 
guruch va boshqalarni misol qilib keltirish mumkin. Yoki boshqa turdagi biologik 
maxsulotlarni ishlab chiqarishda aminokislotalar qo‘shimcha sifatida qo‘shilib ularni 
sifati, ozuqaviylik darajasi ortiriladi. Aminokislotalarni turli xildagi ishlab chiqarish 
sanoatlarida va shu bilan birga qishloq xo‘jaligida hayvonlar oziqasida qo‘llashdan 
tashqari oziq ovqat sanoatida ham keng foydalanish mumkin. Aminokislotalar 
olishning asosiy usullari, ya’ni ular o‘simlik xom ashyolari oqsili gidrolizatlaridan 
ekstraksiyalash, kimyoviy sinez, o‘suvchi hujayralardan mikrobiologik sintez, 
mikroorganizmlardan ajratilganfermentlar yoki immobillangan mikrob hujayralaridan 
foydalanish va boshqalar.[1,5]. Ko‘plab aminokislotalami mikrobiologik sintez asosida 
olish ayni vaqtda istiqbolli va iqtisodiy samara bermoqda. Aminokislotlarni 
mikrobiologik sintezdan tashqari yuqorida keltirilganidek, o‘simlik va hay von xom 
ashyolari saqlagan tabiiy oqsillar gidrolizi yo‘li orqali olish mumkin. Bu usulning asosiy 
kamchiliklaridan biri oqsilli oziqa yoki oziq ovqat maxsulotlari sifatida foydalanish 
mumkin bo‘lgan xom ashyolardan foydalanilishidir. Keyingi yillarda aminokislotalarni 
olishning kimyoviy-mikrobiologik kombinirlangan usuli keng qo‘llanilmoqda, 
mikroorganizmlarning muvofiq shtammlarining fermentativ faolligi hisobiga 
aminokislotalar sintezi amalga oshirilmoqda. Aminokislotalarni mikrobiologik usulda 

---

Международный
научный
журнал
№
4
(100),