O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

273-
mashq
ida taqlid so‘zlarni toping va ma’nosini izohlang deyilgan bu mashqni biz 
“Qanday?” usulini 
ikkita guruh orqali amalga oshiriladi. Bu usulda gapdagi taqlid 
so‘zlarni ajratib olib, ikkala guruh a’zosiga aytiladi. O‘quvchilar so‘zning holatga 
va tovushga taqlid so‘z ekanligini isbotlab,guruhiga shu so‘z qatnashgan yangi 
gap aytishi kerak bo‘ladi. 

---

48 
Masalan:G‘o‘ng‘ir-g‘on’g‘ir- tovushga taqlid, takroriy taqlid so‘z. 
Buvimning kim bilandir gaplashayotganida g‘o‘ng‘ir-g‘on’g‘ir ovozidan 
uyg‘onib ketdim. 
1. 
Yetti qaroqchi yulduzi tik kelganda g‘o‘ng‘ir-g‘o‘ng‘ir ovozdan uyg‘onib 
ketdim. (G‘afur G‘ulom)2. Jigarim otashga tegardi jiz-jiz. Sochlarim oqargan 
shunda, ehtimol. (S. Zunnunova)3. Shunday bo‘lsa ham, vujudini tutgan qalt-qalt 
titroqni bosib hazilomuz qichqirdi. (O. Yoqubov)4. Allakim ship-ship qadam bosib, 
ayvon labiga kelayotganday bo‘lardi. (O‘. Hoshimov) 5. Osmonda yombi oltinday 
yaraqlagan to‘lin oy ...xiralashib borar, milt-milt qilgan yakkam-dukkam 
yulduzlargina uyg‘oq edi. (Muhammad Ali) 6. Qamchin bilan taqa-tuq, Darvozani 
qoqdi chol. (A. Oripov) 7. Ali Qushchi hovliga chiqishi bilan o‘ng qo‘ldagi 
binodan kimdir lip etib chiqib, yo‘lini to‘sdi. (O. Yoqubov) 8. Tun sukutini ot 
tuyoqlarining dupuri buzdi. (O. Yoqubov) 9. Men-ku ishonaman, sahrolar gullab, 
Sizning qiy-chuv bilan to‘lgay dalalar. (A. Oripov) 
274-mashq
. 
G‘iyq, shildir-shildir, miyov, qah-qah, mo‘, piq-piq, lip 
so‘zlarini ma’no va tuzilish jihatdan turlarga ajrating. Ularning yozilishiga e’tibor 
bering. Shu so‘zlarni “Mening dam olish kunim”mavzusida matn tuzing.
275-mashq
. Gaplarni ko‘chiring. Taqlid so‘zlarni aniqlang. Ularning ma’no 
va tuzilishiga ko‘ra turini ayting. 
1. Qo‘qqisdan o‘rmon kaptarlari g‘uv-g‘uvlab qolishibdi: g‘uv, g‘uv, g‘uv. (H. 
Andersen) 2. Yum-yumaloq qasqonim Baka-baka-bum. Bo‘ynimda mis marjonim, 
Baka-baka-bum. (A. Obidjon) 3. Dildorning yuragi duk-duk urardi. (Said Ahmad) 
4. Apil-tapil chaynadi u, Loy ekan, vuy, tfu, tfu. (H. Rahmat) 5. Sayroqilik 
qaytadan boshlandi: Va-vaq, va-vaq, bit-bil-diq, bit-bil-diq. (M. A’zam) 6. Paq-
puq, otdim, yiqil, – deb, Dushman
tan olmas: – O‘qing Qiyshiq ketdi, – deb nuqul. 
(H. Imonberdiyev)
MODAL SO‘ZLAR 

---

49 
7-sinf Ona-tili darsligidagi modal so‘zlar ham tahlil qiladigan bo‘lsak, modal 
so‘zlar uchun 3 soat dars shu bilan birga mavzuni mustahkamlash uchun 12 ta 
mashq berilgan