O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti ijtimoiy iqtisodiyot fakulteti

Milliy g‘oya va umummafkuraviy jarayonlar tushunchalarining о‘zaro 
munosabati, mazmun-mohiyati:
Mafkuraviy jarayonlarning turli xil ijtimoiy guruhlar, qatlamlar manfaatlari bilan 
bog‘liqligi, uni anglash darajalari. Mafkuraviy jarayonlarning turli xil g‘oyalar, 
mafkuralar bilan bog‘liqligi. 
Dunyodagi mafkuraviy jarayonlar. Mafkuraviy jarayonlar va mafkuraviy 
kurashlar. Siyosiy-ijtimoiy, iqtisodiy, geosiyosiy maqsadlar.

---

Milliy g‘oyaning mafkuraviy kurashlarda muhim omil ekanligi. Turli xil
mafkuralar kо‘rinishlari.
Milliy g‘oyaning о‘ziga xos xususiyatlari. Milliy g‘oyaning muayyan mamlakat 
yoki xalq maqsadlari va taraqqiyot yо‘li bilan bog‘liqligi.
Milliy g‘oyani rivojlantirish tushunchasi, ma’no-mazmuni, milliy g‘oya 
rivojlanishining ong va tafakkur, turli xil omillar bilan bog‘liqligi.
Milliy g‘oyaning rivojlanish mexanizmlari – milliy ma’naviy meros, urf-odat, 
an’analar va qadriyatlar. 
Milliy g‘oya va OAV. Axborotlashgan jamiyatda OAV dagi о‘zgarishlar. Axborot- 
kommunikatsiya sohasidagi о‘zgarishlar va milliy g‘oya ta’sirchanligini tobora oshirib 
borishda mafkuraning о‘rni. 
Jamiyatni erkinlashtirish va davlat qurilishini demokratlashtirishda milliy 
g‘oyaning roli. Jamiyatni demokratlashtirish jarayoni – milliy g‘oyani rivojlantirish 
omili. Milliy g‘oyaning gumanistik mohiyati. Demokratiya tamoyillari tizimida 
mafkuraviy plyuralizmning ahamiyati. “Vatanni sevmoq iymondandir” g‘oyasining 
mazmuni va ahamiyati. Vatanparvarlik g‘oyasining ijtimoiy-ruhiy asoslari, siyosiy 
mazmuni, vatanparvarlik tuyg‘usini mustahkamlashning g‘oyaviy-mafkuraviy 
masalalari. Kо‘pmillatli mamlakatimiz aholisi ongida “О‘zbekiston – yagona Vatan” 
g‘oyasini shakllantirish vazifalari. Milliy g‘oyaning fuqarolik jamiyati qurishdagi 
ahamiyati.
Ma’naviy va moddiy hayot tushunchalari ma’no mazmuni. Milliy g‘oyaning
ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligiga asoslanishi.
Moddiy ehtiyojlarni insonning ruhiy olamiga qarama-qarshi qо‘yish, ularning 
biriga ustunlik berishning samarasiz ekanligi.
О‘zbekiston kо‘pmillatli, polietnik davlat ekanligi. Milliy g‘oyada turli millatga 
mansub xalqlarning manfaatlari va maqsadlarining ifodalanishi.
“Millatlararo totuvlik” tushunchasi, uning milliy g‘oyada aks etishi. Uning titul 
millat va mamlakat, davlatni anglatishi. Milliy g‘oyaning turli millat ilg‘or vakillari 
ongining mahsuli ekanligi. 
Milliy g‘oya - millatlararo totuvlik va hamjihatlik omili. Uni amalga oshirish shart-
sharoitlari. 
Millatlararo totuvlik va hamjihatlikni ta’minlashda milliy g‘oya rolining oshib 
borishi. 
“Milliy bag‘rikenglik” va “Diniy bag‘rikenglik” tushunchalarining ma’no-
mazmuni.

---

Milliy bag‘rikenglik va kо‘pmillatlilik. Turli millatlarning bir-birini tushunishi, 
milliy madaniyatlarini asrab-avaylash, boshqa xalqlar va millatlar madaniyatini hurmat 
qilishning zarurligi. Millatlararo muloqot. Din va dinlararo muloqot,
Kо‘pdinlilik, dinlararo bag‘rikenglik, vijdon erkinligi kabi tushunchalarning 
mazmuni va mohiyati. 
Milliy g‘oyada milliy va diniy bag‘rikenglik tamoyili. Milliy g‘oya – turli millatlar 
va din vakillari о‘rtasida о‘zaro totuvlik va hamjihatlikni ta’minlovchi omil ekanligi.
Milliy g‘oyaning milliy bag‘rikenglikka zid holatlar, milliy ayirmachilik va 
separatizm kabilarning oldini olishdagi ahamiyati. Diniy ayirmachilik, aqidaparastlik, 
ekstremizm va turli diniy oqimlarni farqlashda milliy g‘oyaning о‘rni. 
Komil inson, barkamol avlod tushunchalari, ularning mazmun mohiyati. Komil 
inson va barkamol avlodga xos bо‘lgan fazilatlar. Barkamollik sifatlari, mezonlari.
О‘zbekistonda ta’lim tо‘g‘risidagi qonun. Kadrlar tayyorlash milliy Dasturida
barkamol avlod tarbiyasiga munosabat. Ta’lim-tarbiyaning milliy g‘oya negizlariga 
asoslanishi hamda barkamol avlodni tarbiyalashdagi ahamiyati.
Komil insonning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar, shart-sharoitlar.
Barkamol avlodning shakllanishi, unga xos xususiyatlar: yangicha tafakkur, 
falsafiy dunyoqarash, ma’naviy axloqiy poklik, yuksak ma’naviyat. Tashabbuskorlik, 
tadbirkorlik va fan yutuqlaridan bahramand bо‘lish, ilg‘or texnika va texnalogiyalardan 
foydalana olish.