3.4. Oila tarbiyasi vositalari.
REJA:
1.
Tarbiya vositalari va oila.
2.
Oilada bolalarni tarbiyalash vositalari.
Tayanch tushunchalar: oila, tarbiya vositasi, vatanparvarlik, xalq og‘zaki
ijodi, milliy meros, an’analar.
Har bir xalqning ijtimoiy-madaniy hayotida azaliy an’ana, urf-odat,
marosim, bayramlar alohida o‘rin tutadi. Ular kishilar turmush tarzining o‘ziga xos
hodisasi sifatida namoyon bo‘ladi. “An’ana”, “odat”, “marosim” bevosita
“bayram” tushunchasi bilan bog‘liq.
“An’ana” – tarixiy taraqqiyot jarayonida va ijtimoiy ehtiyojlar orasida
vujudga keladigan, avloddan-avlodga meros bo‘lib o‘tadigan, kishilar ma’naviy
hayotiga ta’sir ko‘rsatadigan madaniy hodisadir. An’ana o‘ziga xos ijtimoiy
majmua hisoblanadi. Xalq an’analari – uzoq taraqqiyot jarayonida etnoslarning
ijtimoiy-ma’naviy ehtiyojlari asosida vujudga kelib, ularning aqliy – ijodiy
faoliyati asosida, atrof – muhit, tabiat, mehnat jarayoniga bog‘liq holda avloddan-
avlodga o‘tib, taraqqiy etgan va asrlararo ajdodlar fikri, orzu-o‘ylari, tajribalari,
yutuqlari va boshqa qadriyatlarini mujassamlashtirgan bebaho ijtimoiy–madaniy
merosga aylangan.
Urf – odat kishilarning turmushiga singib ketgan, ma’lum muddatda
takrorlanib turuvchi xatti-harakat, ko‘pchilik tomonidan qabul qilingan xulq-atvor
qoidalari ko‘nikmasidir. Masalan: kichiklarning kattalarga salom berishi, uy-
hovlini tartibga keltirish, mehmonlarga alohida hurmat ko‘rsatish, bayram
arafasida keksa qariyalar, kasal, ojiz, qiynalgan kishilar holidan xabar olish, qo‘ni-
108
qo‘shnilarning biror ishiga yordam berish, hasharga borish kabilar o‘zbek xalqiga
xos yaxshi odatlar hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: |
