4- chapter. Stages of brand creation. Branding attributes. .......... 87
4.1. Brand identity system: its essence, core and extended identity 87
4.2. Brand attributes and their main characteristics ......................... 89
4.3. Brand name as the most important attribute (identifier) of the
brand ................................................................................................. 94
4.4. Slogan and stages of its development ....................................... 95
Mini cases ......................................................................................... 134
Glossary ............................................................................................ 137
List of used literature ...................................................................... 146
6
KIRISH
Respublikamizda olib borilayotgan islohotlar nafaqat ichki
bozorni, balki tashqi bozorni egallash, unda tayyor raqobatbardosh
mahsulotlar eksportini oshirishga qaratilgan. Shu nuqtai nazardan
tovarlar assortimentini kengaytirish, ularning noyobligini oshirish,
raqobatbardoshligi va sifatini oshirish, tashqi bozorlarga chiqishda
faol marketing tadqiqotlaridan foydalanish, yangi texnologiyalar
asosida va yangi ishlanmalar asosida yangi tovarlar, ishlanmalar
yaratish, bozorlarning internasionallashuvi, xalqaro bozordagi
to’siqlarni yengib o’tish maqsadga muvofiqdir.
Bugungi kunda mamlakatimizda olib borilayotgan iqtisodiy
islohotlar natijasida ichki iste’mol tovarlari bozorida milliy tovarlar
raqobatbardoshligini oshirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Bular
haqida yurtboshimizning 2017 yil 7 fevraldagi Farmoni bilan
tasdiqlangan
2017-2021
yillarda O’zbekiston Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar
strategiyasining
uchinchi
yo’nalishida
milliy
tovarlar
raqobatbardoshligini oshirish bo’yicha, “...prinsipial jihatdan yangi
mahsulot va texnologiya turlarini o’zlashtirish, shu asosda ichki va
tashqi
bozorlarda
milliy
tovarlarning
raqobatbardoshligini
ta’minlash”
1
bo’yicha ulkan vazifalar belgilangan. Ushbu vazifalarni
amalga
oshirish
maqsadida
marketingning
zamonaviy
konsepsiyalaridan
samarali
foydalanish
davlat
tomonidan
qo’llabquvvatlashni yanada kuchaytirishni taqozo etadi va shu bois
Harakatlar strategiyasida bu borada yangi, zamonaviy va samarali
mexanizmni yaratish masalasi ustuvor yo’nalishlar biri sifatida
belgilangan.
Milliy
tovarlar
raqobatbardoshligini
oshirish
muammolarning asosiy yechimi va bu borada marketing izlanishlarini
olib borish, tashqi bozorlarga chiqish va unda munosib nufuzga
erishish esa, o’z navbatida, O’zbekiston bozoriga xos marketing ilmi
va uning asoslarini yaratish bilan bog’liqdir. Mamlakatimizda milliy
tovarlar raqobatbardoshligini oshirish, umuman tarmoq va sohalarda
1
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “2017-2021 yillardagi
O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha harakatlar
strategiyasi” to’g’risidagi PF-4947-sonli Farmoni. – O’zbekiston Respublikasi qonun
hujjatlari to’plami, 2017 y. www.lex.uz.
7
zamonaviy marketing konsepsiyalaridan foydalanish borasida keng
ko’lamli ishlar va chuqur islohotlar amalga oshirilmoqda.
Davlatimiz rahbari respublikamiz bo’yicha qaysi hududga
bormasin, o’sha hududda milliy tovarlar ishlab chiqaradigan
korxonalar tashkil etish, tovarlar raqobatbardoshligini oshirish
zarurligini
1
ta’kidlab o’tmoqda. Bu o’rinda O’zbekiston Respublikasi
Prezidentining “Tovar bozorlarida savdoni yanada erkinlashtirish va
raqobatni rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmonini qabul
qilinishi ichki bozorda ishlab chiqaruvchilarni zarur tovarlar bilan
ta’minlashga hamda tovarlar bozorida sog’lom raqobat muhitini
rivojlantirish, shuningdek, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning
raqobatbardoshligini ta’minlash
2
da muhim ahamiyatga ega ekanligi
bilan ajralib turadi.
Mamlakatimizda
bugungi
kunda
korxonalarning
eksport
salohiyatini oshirish bo’yicha marketing strategiyasini ishlab
chiqishda korxonaning bozordagi brendini yanada kuchaytirish,
reklama faoliyati samaradorligini oshirish, mijozlarga nisbatan alohida
yondashuvni amalga oshirish maqsadga muvofiqdir.
Bugungi kunda mahalliy kompaniyalar menejerlari va egalarining
aksariyati shu kabi tovar va xizmatlarning sotuvchilari bilan qattiq
raqobat sharoitida kompaniyani barqaror mavqega ega qila oladigan
brendni yaratish va ommalashtirish muhimligini yaxshi bilishadi. Shu
bilan birga, brendning o’zi kompaniyaning raqobatbardoshligining
kafolati emas, sodiqlikni o’sishiga, kompaniya imidjini idrok etish
barqarorligiga va iste’molchilarning tovar qadriyatlariga sodiqligini
shakllantirishga yo’naltirilgan brendni boshqarish zarur.
Brendlash va brendning o’zi korxonada rentabellik va savdo
hajmining oshishiga, mahsulotning o’ziga xos sifatlari haqidagi
assortiment va iste’molchilar bilimlarining kengayishiga, ma’lum bir
segmentda konsolidatsiyaga va uzoq muddatli rivojlanish dasturini
amalga oshirishga yordam beradi. Ammo kompaniyaga beradigan eng
muhim narsa mijozlarning sodiqligi, boshqacha aytganda, ularning
1
Mirziyoyev Sh.M. Xalqqa xizmat qilish, odamlarning manfaatlarini ta’minlash-rahbarlar
faoliyatining asosiy mezonidir. - // Xalq so’zi, 2017 yil 13 aprel, №73 (6767).
2
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Tovar bozorlarida savdoni yanada erkinlashtirish
va raqobatni rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni. - // Xalq so’zi, 2018 yil 31
oktyabr, № 225 (7183)
8
doimiyligi. Iste’molchilarning eng yuqori darajadagi sodiqligi - bu
tovar belgisi uchun deyarli fanatik hurmat va unga qat`iylikdir.
“Brendni boshqarish” fanidan tayyorlangan ushbu o’quv
qo’llanma O’zbekiston Respublikasi Davlat ta’lim standartlari
talablaridan kelib chiqqan holda tuzilgan bo’lib, Oliy va O’rta maxsus
ta’lim vazirligi tomonidan oliy ta’limning : 5233200 - Agrologistika,
5410500 - Qishloq xo’jaligi maxsulotlarini saqlash va dastlabki
ishlash texnologiyasi, 5230100 - “Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar
bo’yicha) bakalavriat yo’nalishlari uchun tasdiqlangan namunaviy
o’quv rejasida ko’zda tutilgan “Brendni boshqarish” o’quv fanining
namunaviy dasturiga asosan tayyorlangan.
O’quv qo’llanma to’rtta mavzudan iborat: "Brendni boshqarish"
fanining mazmuni va vazifalari. Brand haqida tushuncha va brendlarni
tavsiflanishi", "Brendni boshqarishda marketing tadqiqotlari",
"Brendni tayyorlov bosqichi", "Brendni loyihalashtirish bosqichlari.
Brendingning tarkibiy qismlari ".
O’quv qo’llanma foydalanuvchilarning bir nechta toifalari
mavjud:
1. O’qituvchilar qo’llanma materiallaridan ma’ruzalar tayyorlash,
seminarlar o’tkazish, talabalarning mustaqil ishlarini tashkil qilish
uchun foydalanishi mumkin.
2. Talaba va magistrantlar qo’llanmaning nazariy asoslariga
tayanib
ma’ruzalarda
olgan
bilimlarini
chuqurlashtirishi
va
kengaytirishi, seminarlarga tayyorlanishi mumkin. Amaliy topshiriqlar
talabalarga korxonada brendlarni boshqarish bo’yicha amaliy
ko’nikmalarni olishga imkon beradi.
3. Marketologlar, logistlar, korxona rahbarlari, tadbirkorlar
o’zlarining
professional
faoliyatlarida
qo’llanmada
keltirilgan
usullardan foydalanishlari mumkin.
Dostları ilə paylaş: |