Qaffol ash-Shoshiy O‘rta Osiyolik buyuk alloma Abu Bakr ibn Ali Ismoil Qaffol ash-Shoshiy (903-976 yy)ning dastlabki saboqlari. Uning Imom al-Buxoriy va Abu Iso Muhammad at-Tyermiziylarning ilmiy myerosi orqali tanishuvi. Qaffol ash-Shoshiyning fiqh bilimlarini atroflicha o‘rganishi. Uning Hijoz, Bog‘dod, Damashq kabi shaharlarga ilm izlab borishi. Qaffol ash-Shoshiyning qonunshunos va tarix bo‘yicha ustozi Abu – Ja'far Muhammad ibn Jarir at-Tabariy. Ash-Ash'ariy Qaffol ash-Shoshiyning ikkinchi ustozi. Undan kalom ilmini o‘rganishi. Qaffol ash-Shoshiyning “Odob al-Qozi”, “Odob al-Bahs”asarlari. Qaffol ash-Shoshiyning qonunshunoslikka oid asarlarining islom mamlakatlariga kyeng tarqalishi. Qaffol ash-Shoshiyning diplomatik nomalari. Qaffol ash-Shoshiyning “Xazrati Imom” dyeya ulug‘lanishi.
Abu Mansur al-Moturudiy – buyuk kalom imomi va fiqh allomasi Abu Mansur al-Moturdiy suniy etiqodidagi ikki yirik oqimlardan biri bo‘lmish Moturudiya oqimining asoschilaridan. Moturudiyning Samarqandda dastlabki ilmlarni o‘rganishi. Somoniylar xukmronlik yillari alloma yashagan davr. Al- Moturudiyning ustozlari. Uning Hanafiya mazhabi olimlaridan saboq olishi. Faqihlar va muhaddislar bilan muloqotlar.
Abu Mansur al-Moturudiyning “Kitob at–tavhid” asari va uning ahamiyati. Uning islom dinidagi suniylarning to‘rtta asosiy mazhabi asoschisilarining asarlarini o‘rganib, fiqh va kalomga oid kitoblar yozishi. “Ta'vilot al-Qur'on ” asari.
Abu Mansur al- Moturudiyning izdoshlari va shogirdlari. Uning islom dini Hanafiya mazhabini Movorounnahrda tarqalishi va o‘zidan kyeyingi avlodlarga qusursiz yetazishda katta hissa qo‘shishi. Moturudiyning dunyo olimlari tomonidan e'tirof etilishi. Moturdiyning “Imom al-Xudo” va “Imom al-mutakallimin” (Hidoyat yo‘li imom va mutakallimlar imomi) dyeya ehtirom ko‘rsatilishi. O‘zbyekiston Ryespublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999 yil 3 – dyekabrda qabul qilingan qaroriga binoan 2000 yilda allomaning 1130 yilligi tavallud sanasining nishonlanishi.
