O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov
Yüklə 8,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5.4. Gusenitsali va g’ildirakli traktorlar
|
5.7-rasm. Ferma tashuvchi avtopoezd.
5.8-rasm. Santexkabina tashuvchi. Yarim tirkama – santexkabina va blok tashuvchilar (5.8-rasm) qurilish-montaj ishlaridagi katta hajmli elementlarni (birxillashtirilgan sanitariya-texnika kabinalari, blok-xonalar, zinalar), texnologik jihozlarni (liftlar, transformatorlar, turli qozonlar, bunkerlar, baklarning bo’lmalari va boshqalar) va konteynerlarni tashish uchun xizmat qiladi. Tuzilishi jihatidan rama turidagi panel tashuvchilarga o’xshaydi va yuk maydonchalarini past joylashganligi va maxsus mahkamlash vositalari yo’qligi bilan farq qiladi. Yarim tirkamalar – santexkabina va blok tashuvchilar kasseta turidagi payvandlanib tayyorlangan profillardan iborat bo’lib, oldingi qismi avtomobil – shatakchining’ tirkash qurilmasiga, orqa kismi esa bir va ikki o’qli, boshqariladigan va boshqarilmaydigan g’ildirakli aravachalarga tiranib turadi. Ular mexanik yoki gidravlik 56 boshqariladigan tayanch qurilmalari bilan jihozlanadi. Yuk ko’tarish qobiliyati 4…30 t atrofida. Katta og’irlikka va o’lchamlarga ega bo’lgan jihozlar va qurilish mashinalarini tashish uchun uch, to’rt va olti o’qli ko’p g’ildirakli tirkama va yarim tirkamalar – og’ir yuk tashuvchilar dan foydalaniladi, ular 20...120 t yuk ko’tara oladi va platformasi past joylashgan bo’ladi. Tirkamalar va trayler- lar ballastli yarim tirkamalar esa tirkash qurilmasiga ega bo’lgan shatakchi avtomobil yordamida tortib yuriladi. 5.4. Gusenitsali va g’ildirakli traktorlar Gusenitsali yoki g’ildirakli traktorlardan (5.9-rasm) foydalanish samaradorligi ular ishlaydigan yerga (tuproq va sharoitga) bog’liq. G’ildirakli traktorlar tezligi va harakatchanligi jihatidan ustunlikka ega. O’ta nam yerlarda shinalarning tuproqqa ilashishi gusenitsali traktorlarnikiga qaraganda kamroq, maxsus qoplamali yerlarda esa deyarli bir xil. Gusenitsali traktorlar toshli va kattiq yerlarda, qiyaliklarda, nam yerlarda va ish sharoiti og’ir bo’lgan joylarda samarali ishlaydi. Nominal tortish kuchiga binoan traktorlar tortish kuchi 300 kN dan ortiq bo’lgan o’ta og’ir, 200-300 kN bo’lgan og’ir 140-200 kN bo’lgan o’rtacha og’ir, 25-130 kN bo’lgan yengil va 25 kN dan kam bo’lgan o’ta yengil turlarga bo’linadi. Traktor sanoati 6, 9, 14, 20, 30, 40, 50, 60, 90, 100, 150, 200, 250, 350 va 500 kN tortish kuchiga ega gusenitsali va g’ildirakli traktorlar ishlab chiqaradi. G’ildirakli traktorlarning tezligi 40 km/soatgacha, gusenitsalilarning tezligi esa 10-12 km/soatgacha bo’ladi. Tuproqqa tushadigan bosim kuchi g’ildirakli traktorlarda 0,2-0,35 MPA, gusenitsalilar uchun 0,1 MPa ga yetadi. |