O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

6.9-rasm. Lentali konveyer yuritmasining joylashish sxemasi. 
a) bir dvigatelli; b) ikki dvigatelli; v,g) uch dvigatelli; d) ko’p dvigatelli. 
Eyler formulasiga binoan lenta yetakchi barabanda sirpanmasligi 
uchun quyidagi shart bajarilishi kerak: 
(6.10)
bunda: 
– lentaning keluvchi tarmog’idagi taranglik, N; 
–
lentaning ketuvchi tarmog’idagi taranglik, N; ye
- 
natural logarifmlar 
asosi, 2,718 ga teng; μ – lenta va shkivlarning sirtlari orasidagi 
ishqalanish koeffisienti; α – lentaning yetaklovchi shkivning qamrov 
burchagi. 
Ishqalanish koeffisientining xarakteristikasi 
6.3 a-jadval
Etakchi baraban 
yuzasi 
Tegib turgan yuzaniig holati 
μ 
cho’yan 
quruq 
nam 
ho’l 
0,3 
0,2 
0,1 
Yog’och 
quruq 
ho’l 
0,35 
0,15 
Rezinalangan 
qoplamali 
quruq 
xo’l 
0,4 
0,15 
(6.10) tenglamadan ko’rinib turibdiki, tortish kuchlari qiymati 
qamrov burchak α ishqalanish koeffisienti μ lentaning tarangligi S
kel
ning oshishiga bog’liq ekan. Baraban va lenta orasidagi ishqalanish 
koeffisienti α ni oshirish uchun barabanga rezina yoki yog’och qoplama 
qoplanadi va qamrash b u r chagi α ni oshirish uchun ikki barabanli 
yuritma qo’llaniladi.

---

71 
Agar qamrash burchagi: 
yakka barabanli uchun α = 200° - 290° 
ikki barabanli uchun α = 350° gacha va ayrim hollarda 480° bo’lsa, 
 
 
 
 
 
 
(6.11) 
Soddalashtirilgandan so’ng quyidagicha yozish mumkin: 
(
)
(6.12)
Tayanch roliklar.
(6.10-rasm). Lentaning ustki va ostki 
tarmoqlarini ko’tarib turuvchi moslama tayanch roliklar deyiladi. 
Roliklar 
vazifasi 
bo’yicha amortizatsiyalovchi, tozalovchi va 
markazlashtiruvchi turlarga bo’linadi. Ip gazlama lentalar uchun tayanch 
roliklar ko’ndalang profili bo’yicha tekis (ya’ni yakka uzun rolikdan 
iborat) va novsimon (ya’ni besh rolikdan tashkil topadi) turlarga 
ajratiladi.