O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti Ekologiya va geografiya kafedrasi

Qo`shilmasizoqovasuv
Koagulyant (flokulyant) qo`shilganoqovasuv
Vaqt, τ , soniya	Tiniqlashgansuvhajminingo`zgarishi, V,ml	Vaqt,τ  , soniya	Tiniqlashgansuvhajminingo`zgarishi, V,ml

Qo`shilmasiz va koagulyant (flokulyant) qo`shilgan oqova suvlar uchun bitta grafikda tiniqlashgan suv hajmi o`zgarishining vaqtga bog’liqlik grafigi chiziladi, ya’ni V=f(τ ).


B-variant. KoagulyantlashningmaqbulPH chegarasinianiqlash


Keraklireaktivlarvamateriallar:oqovasuvnamunalari, H₂SO_4, ODN eritmasi, NaOH, ODN eritmasi, koagulyantvaflokulyant eritmalari.
Tajhizotlar: 100 ml o`lchov silindrlari, pipetkalar, Snyollen silindri, fotoelektro-kallorimetr (FEK).


Ishnibajarishtartibi

Oldindanraqamlarbilanbelgilangan 100 mlli 6 tao`lchovsilindirlargaSnyollen slindri yokiFEKyordamidaloyqaligianiqlanganoqovasuvlariquyiladi. Turli vodorod ko`rsatkichlari (PH lar) ni hosil qilish uchun, silindrga 0,1n N₂ SO₄ eritmasidan 0,1 ml, ikkinchi silindrga 2 ml, beshinchi va oltinchi silindrlarga esa mos ravishda 1ml va 2 ml 0,1n Na OH eritmasidan pipetka yordamida qo`shiladi. 1 chi va 2 chi silindrlarga esa reagent qo’shilmaydi. Reagentlardan qo`shilgandan keyin, silindrdagi eritmalar aralashtiriladi. Undan keyin, 1- silindrdan tashqari, qolgan barcha silindrlarga koagulyant (flokulyant)ning bir xil miqdori 40-50 mg/l – koagulyant uchun, 1-2 mg/l –flokulyant uchun qo`shiladi.

Alyuminiy tuzining 10% li eritmasi, temir tuzi va 0,1% li flokulyant eritmalarini inobatga olib, suvga qo`shiladigan koagulyant yoki flokulyant eritmalarini hajmlari hisoblab chiqiladi.
Suvga koagulyant qo`shilgandan keyin, barcha silindrdagi eritmalar aralashtiriladi va 20 daqiqa tindirish uchun qo`yiladi va pag’alarni hosil bo`lishi va cho`kish jarayoni kuzatilib boriladi. 20-30 daqiqa o`tgandan keyin, silindrda hosil bo`lgan cho`kmalarning hajmi o`lchanadi va suvdan namunalar olib, FEK yordamida uning loyqaligi hamda PH-metr yoki ionomer yordamida ularning vodorod ko`rsatkichlari (PH lari) aniqlanadi.
Birinchi va oxirgi suv namunalarini olishdavomiyligi (vaqti) ilojiborichaqisqabo`lishikerak. Olingannatijalarquyidagijadvalgayoziladi.
2-jadval

Silindrtartibraqami	Qo`shilgan, ml		PH	Koagulyantmiqdori, mg/l	Cho`kmaninghajmi, ml	A0 ,%	Э, %	Izoh
	H2SO4	NaOH
1
2
3
4
5
6

Jadvaldagi «izoh» qismidatajribadavomidakuzatishnatijalariyoziladi;