O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti Ekologiya va geografiya kafedrasi

U₁, mm/s

Ushbujadvaldaginatijalarasosidamuallaqzarrachalarningcho`kish egrichiziqlari P f (h) chiziladivaungaqarab, keraklitindirish effektigamoskeluvchigidravlikyiriklikU<sub>0</sub>aniqlanadi.
Muallaqzarrachalarnibelgilangancho`ktirishfoizi (P_x) quyidagiformulabilananiqlanadi:
(9)
bu yerda M_q=8-12 mg/l – tindirilgan suvda yo`l qo`yiladigan (ruxsat etilgan) qoldiq loyqalik.


1-rasm. Cho`kmaga kelib tushgan muallaq zarrachalar miqdori (P_i) ning gidravlik yirikligi (U₀) ga bog’liqligi.

So`ngra tajriba natijaridanfoydalanib, (4-8) formulalaryordamidagorizantaltindirgichlarningko`rsatkichlarihisoblanadi.

Loyqalanayotgantindirgichdasuvningturishvaqti (T₀, soat) quyidagiformulabilanhisoblanadi:
 (10)

bu yerdaH– suvcho`kishmintaqasiningbalandligi, m.

t_x –U₀ – gamoskeluvchitindirishvaqti (soniya).
Sinov savollari

1. 
   Ishni bajarish tartibini tushuntiring.
   
2. 
   Cho`kmaning gidravlik yirikligi qaysi formula yordamida hisoblanadi?
   
3. 
   Cho`kmaning cho`kuvchanligi qaysi formula yordamida hisoblanadi?
   
4. 
   Qum ushlagichlardan qachon foydalanish mumkin?
   
5. 
   Qum ushlagichlarni hisoblash tartibini tushuntiring.
   
6. 
   Muallaq zarrachalarni cho`ktirish darajasi qaysi formula yordamida hisoblanadi?