O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti L. A. Botirova, D. M. Tagayeva

. 
B
. 
Plantaginaceae
C
. 
Oleaceae 
D
. 
Lamiales
. 
3. Mavrak to'pguli qaysi to'pgul guruhiga kiradi. 
A. 
Boshoqsimon 
B
. Kallakcha 
C
. Shingil 
D
. Rovaksimon. 
4. 
Chamaesphacos 
turkum vakillarini
 
ni hayotiy shakli. 
A
. Ko'p yillik o't. 
B
. Yarim buta. 
C
. Ikki yillik o't. 
D
. Bir yillik o't. 
5.Arslonquyruq, yalpiz, kiyiko't, tog'jambil qaysi oila vakili? 
A. 
Labguldoshlar. 
B
. Loladoshlar. 
C
. Soybonguldoshlar. 
D
. Murakkabguldoshlar. 
 
 
 
 
 

---

89 
Jiyda turkumi turlarini aniqlash usullari. 
1. Jiydadoshlar oilasi vakillarining posti qanday tuzilgan. 
A
. Tangachasimon qipiq va tuklar bilan qoplangan. 
B
. Tuklar bilan qoplangan. 
C
. Tikanli qipiqchalar bilan qoplangan. 
D
. Tangachalar va qipiqlar bilan qoplangan. 
2.Tanasi och yashil kumush rangda ildizida azot fiksator bakteriyalar mavjud 
ushu ta'rif qaysi o'simlikka tegishli? 
A. 
Jiyda. 
B
. Chilonjiyda. 
C
. Saksovul. 
D
. Do'lana. 
3. 
Elaeaganus orientalis
 qaysi oilaga tegishli? 
A. 
Jiydadoshlar. 
B
. Ziradoshlar. 
C
. Chilonjiydadoshlar. 
D
. Zirkdoshlar. 
4. Jiydaning qaysi qismi dorivor hisoblanadi? 
A. 
Bargi. 
B
. Poya va ildizi 
C
. Novdasi 
D
. Gullari. 
5.Chakanda qaysi oilaga mansub? 
A
. 
Eleganaceae
oilasiga 
B
. 
Rhamnaceae
oilasiga 
C
. 
Aplaceae
oilasiga 
D
. 
Solonaceae 
oilasiga. 

---

90 
Ro'yan turkumi turlarini aniqlash usullari 
1. Ro'yandoshlar oilasining qaysi vakili o'lkamizda o'sadi? 
A. 
Boyoqbob ro'yan
B
. 
Xenin daraxti
C
. 
Asperulla
D
. 
Rubia tinktorum
2. Ro'yanning qaysi qismidan tabobatda qon to'xtatuvchi dori sifatida 
foydalaniladi. 
A. 
Ildizi va ildiz poyasidan 
B
. Poyasi, guli, bargi, urug'i. 
C
. Guli va bargidan. 
D
. Poyasi va bargidan. 
3. “Poyasi qimmatbaho metallarni ranglashda va yorqin o'chmaydigan bo'yoq 
olishda ishlatiladi”- ushbu tarif qaysi o'simlikka xos? 
A. 
Ro'yan 
B
. Xina 
C
. Suvqalampir 
D
. Qizilcha. 
4. Ro'yandoshlar oilasining lotincha nomi? 
 
A. 
Rubiaceae Juss
 
B
. 
Betulaceae.
C
. 
Elatinaceae.
D
. 
Falcaria.
5. Bo'yoqbob ro'yan hayotiy shakliga ko'ra? 
A. 
Ko'p yillik o't. 
B
. Ikki yillik o't. 
C
. Buta. 
D
. Bir yillik o't. 
 

---

91 
Qoqi turkumi turlarini aniqlash usullari 
1.
Taraxacum
 turkumi qaysi oilaga mansub? 
A
. Qoqio'tdoshlar 
B
. Gulxayridoshlar 
C
. Ranodoshlar 
D
. Burchoqdoshlar 
2.Qoqio'tdoshlar oilasi hayotiy shakli qanaqa? 
A
. ko'p yillik va ikki yillik 
B
. bir yıllık 
C
. ko'p yillik 
D
. ikki yillik 
3.
Taraxacum
 turkumi mevasi qanaqa ? 
A
. pista meva 
B
. yongoq meva 
C
. to'p meva 
D
. soxta meva 
4.
Taraxacum
 turkumi gullarni rangi qanaqa? 
A
. sariq 
B
. oq 
C
. pushti 
D
. rangsiz 
5.Momaqaymoq turining lotincha nomi? 
A
. 
Taraxacum officinalis
B. 
Artemisia absinthium 
C. 
Tussilaga forfora
D
. 
Achillea filipendulina 
 
 
 
 
 

---

92 
Arslonquyruq turkumi turlarini aniqlash usullari 
1.
 
Arslonquyruqni lotincha nomi qanday ? 
A.
 
Leonurus 
B.
 
 Pistacia 
C.
 
 Medicago 
D.
 
 Vigna 
2.
 
Arslonquyruqni qaysi turi tabobatda gipertoniya kasaliklarida, asabiylikda 
qo’llanilgan ? 
A.
 
Turkiston arslonquyruq 
B.
 
Tog’ arslonquyruq 
C.
 
Arslonquyruq 
D.
 
To’g’ri javob yo’q 
3.
 
Arslonquyruqga xos bo’lmagan belgilar keltirilgan qatorni toping ? 
A.
 
Mevasi rezavor meva 
B.
 
Barglari tuxumsimon bo’lib besh bo’lakka qirqilgan 
C.
 
Tarkibida efir moyi , vitamin C bor 
D.
 
Turkiston arslonquyrugi’ tibbiyotda ishlatiladi 
4.
 
Arslonquyruq qaysi oilaga kiradi? 
A.
 
Labguldoshlar 
B.
 
Iturumdoshlar 
C.
 
Gulxayridoshlar 
D.
 
Dukkakdoshlar 
5.
 
Arslonquyruqni qaysi qismida alkaloid, oshlovchi moddalarbo’lmaydi? 
A.
 
Ildizida 
B.
 
Bargida 
C.
 
Gulida 
D.
 
Poyasida 
 
 
 
 

---

93 
Omonqora turkumi turlarini aniqlash usullari 
1. Ungernia turlari qaysi oilaga mansub õsimlik hisoblanadi? 
A
. 
Amaryllidaceae 
B
. 
Asteraceae
C
. 
Lamiaceae
D
. 
Convovulaceae
2. 
Ungernia svertsovii
 qachon pishib yetiladi? 
A
. Iyulda gullab ,mevasi avgust oyida pishadi 
B
. May oyida gullab,iyul oyida pishadi 
C
. Iyulda gullab,sentabrda pishib yetiladi 
D
. Iyunda gullaydi mevasi esa iyulda oyida pishadi 
3. Omonqora turlarining mevasi qandey meva? 
A
. Pishganda ochiladigan uch chanoqli kõsak 
B
. Kõp urug'lardan tashkil topgan yig'ma meva 
C
. Dukkak meva 
D
. Qõzoq meva 
4. Qoraqobiq hayotiy shakllari kõra qanday õt õsimlik? 
A
. Kõp yillik piyozboshli õt õsimlik
B
. Bir yillik õt õsimlik
C
. Tugunakli õt õsimlik
D
. Yarimbuta
5. Qoraqobiq turlarida eng kõp uchraydigan alkaloidlar qaysilar? 
A
. Galantamin va likorin alkaloidi 
B
. Xinolizidin alkaloidi 
C
. Inulin alkaloidi 
D
. Pankreatin alkaloidi 
 
 
 
 
 

---

94 
Dalachoy turkumi turlarini aniqlash usullari 
1. 
Hypericum
 turkumining hayotiy shakllari aniqlang
? 
A
. Buta,yarim buta,ko`p yillik
B
. Buta,liana,ko`pyillik
C
. Daraxt,yarim buta,biryillik 
D
. Buta,liana,daraxt 
2. Dalachoy turkumning suvda uchraydigan vakilli
? 
A.
H.elodes 
B
. 
H.scarbrum
C
. 
P.lapathifolium
D
. 
P.coriarium
3. Poyasi qizg`ish serpoya changchilari tojbarglardan uzunroq bu qaysi 
o`simlikka tegishli
? 
A.
H.scarbrum
B. 
H.perforatum
C
. 
H.elangatcum
D
. 
H.elodes
4. Kam poyali gullari sariq chanchilari tojbarglaridan qisqaroq bu qaysi 
o`simlikkka tegishli
? 
A.
H.perforatum
B
. 
H.scarbrum
C
. 
H.elangatum
D
. 
H.elodes
5. 
Hypericum
 
elangatum
 qaysi viloyatda tarqalgan
? 
A
. Toshkent
B
. Samarqand 
C
. Qashqadaryo 
D
. Jizzax 
 
 
 

---

95 
Moychechak turkumi turlarini aniqlash usullari 
1. Moychechak qaysi oilaga mansub
? 
A
. 
Asteraceae
B
. 
Anarcadiaceae
C.
Poligonaceae
D
. 
Rubiaceae
2. Dorivor moychechak necha yillik o`simlik
? 
A
. bir yilliik
B
. ikkiyillik
C
. ko`pyillik 
D
. buta 
3. Moychechak mevasi qanaqa
? 
A.
pista 
B
. ko`sak 
C
. danak 
D
. danak 
4. Moychechak savatcha gullarining chetidagi gullari qanday nomlanadi
? 
A
. tilsimon
B
. naychasimon
C.
varonkasimon 
D
. oddiy 
5. Moychechakning qaysi qismidan damlama tayyorlanadi
? 
A
. gulidan
B
. ildizdan
C
. poya 
D
. bargidan 
 
 
 
 
 

---

96 
“TANISIZMI?” 
rasmli topshiriqlar
 (
quyida berilgan rasmlardagi dorivor 
o’simliklarni, yuqorida o’rgangan bilimlaringiz asosida qaysi turkumga mansubligini 
ko’rsating
) 
A.
B.
 
S. 

---

97 
 
D. 
 
 
E. 
 
 
F. 
 
 
 

---

98 
 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 
 
1. 
Белолипов И.В., Ахмедов Х.А. ва бошқ. Ботаникадан амалий 
машғулотлар:ўқув қўлланма.– Тошкент: ТошДАУ, 2002. - 95б.
2. Бeлолипов И.В., Шeралиeв А., Бухоров К.Х., Исламов А.М. Ўсимликлар 
морфологияси:ўқув қўлланма.–Тошкeнт, 2007.-99б. 
3. Флора Узбекистана 1-6 том. 
4. Ҳамдамов И.,Шукуруллаeв П.ва бошқ. Ботаника асослари:дарслик. –
Тошкент: Мeҳнат,1990. - 320б. 
5. Пратов У.П., Одилов Т.О. Узбекистон юксак усимликлари оилаларининг 
замонавий тизими ва узбекча номлари. - Тошкент, 1995. - 396. 
6. Пратов У., Жумаев К. Юксак усимликлар систематикаси. - Ташкент. 2003.- 
144 б. 
Internet manbalari 
 
7
.  www.ziyonet.uz; 
8.
www.floranimal .ru. 
9.
www.fizrast.ucoz.ru 
10.
www.plantsoftheworldonline.org 
11.
www.theplantlist.org 
12.
www.ipni.org 

---

99 

---

100