portal.guldu.uz-DORIVOR O’SIMLIKLAR FLORASI VA SISTEMATIKASI FANIDAN AMALIY MASHG’ULOTLARINI BAJARISH UCHUN USLUBIY QO’LLANMA (1)
MAVZU: ARSLONQUYRUQ TURKUMI TURLARINI ANIQLASH USULLARI. Dars maqsadi : Talabalarda arslonquyruq turkumi turlarini aniqlash usullari
ko’nikmalarini shakillantirish.
Identiv o’quv maqsadlari: 1.
Arslonquyruq turkumi turlari to’g’risida ma’lumot bera oladi.
2.
Arslonquyruq turkumi turlarini aniqlash usullarini biladi.
Kerakli jihoz va materiallar: o’simliklar aniqlagichi, gerbariylar, rasmlar, lupa,
slaydlar.
Ishni bajarish tartibi: 1. Leonurus L turkumi turlarini sistematik tahlil qiling.
2. O’rganilgan
Leonurus L turkumi turlarini aniqlagich yordamida aniqlang.
3. Aniqlagich yordamida aniqlagan turkum turlariga morfologik ta’rif bering.
4. Turkum vakillarining geografik tarqalishini ko’rib chiqing.
5. Respublikamizda farmatsevtika sanoatida qo’llaniladigan Arslonquyruq
turkumi turlari dorivorlik xususiyati haqida ma’lumot to’plang.
6. Turkum vakillarining vegetativ va generativ organlarini chizing.
Qisqacha nazariy ma’lumotlar. Arslonquyruq labguldoshlar (
Labiatae ) oilasiga mansub, bo’yi 50-150 sm ga
yetadigan ko’p yillik va bir yillik o’tlar turkumi.14 turi ma’lum. O’rta osiyoda 4 ta turi
o’sadi. Turkum vakillari poyasi bir nechta, tik o’suvchi, shoxlangan, to’rt qirrali.
Barglari tuxumsimon bo’lib, besh bo’lakka qirqilgan, yuqoridagilari cho’ziq
ellipssimon, uch bo’lakka qirqilgan bo’lib, poyasi bilan shoxlarida bandi yordamida
qarama-qarshi o’rnashgan. Pushti yoki pushti binafsha rangli, besh bo’lakli, ikki labli
gullari o’simlikning yuqori qismidagi barglari qo’ltig’ida xalqa shaklida
joylashib,boshoqsimon to’pgulni hosil qiladi. Mevasi-to’rtta yong’oqcha. Iyun –
avgust oylarida gullaydi, mevasi – to’rtta yong’oqcha.
