O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi I. U. Raxmonov

Elektr tarmoqlarini kuchlanishini tanlash bo‘yicha tavsiyalar. 

---

138 
 
1000 V dan katta bo‘lgan tarmoqlarda kuchlanish tanlash bo‘yicha 
tavsiyalar. 
Sanoat korxonaning elektr ta’minoti sistemasi uchun ratsional 
kuchlanish qiymatini topish deganda, shunday standart kuchlanishning 
darajasi ko‘zda tutiladiki, unda elektr ta’minoti sistemasi mumkin bo‘lgan 
minimal yillik hisobiy mablag‘larning sarf harajati bo‘lishi kerak. 
Kuchlanish tanlash masalasini, butun elektr ta’minot sxemasi 
masalasidan ajralgan holda hal qilib bo‘lmaydi. Kuchlanish tanlash butun 
elektr ta’minot sistemasiga bog‘lab amalga oshiriladi. Buning uchun har 
xil qiymatlardagi kuchlanishga ega bo‘lgan alohida zvenolarning elektr 
ta’minot sxemalari hisobga olinadi va kuchlanish tanlash masalasi 
variantlarni texnik-iqtisodiy taqqoslash yo‘li bilan kompleks holda 
yechiladi. 
Ta’minlovchi liniyalarning kuchlanish tanlashdagi texnik-iqtisodiy 
hisoblari quyidagi hollarda amalga oshiriladi: 
a) Manbadan ikki va undan ortiq kuchlanish olish mumkinligida; 
b) Katta quvvat iste’mol qiladigan, katta korxonalarni loyihalashda, 
mavjud tuman nimstansiyalari, elektrstansiya va tizimlarni mumkin qadar 
kengaytirish yoki yangilarini qurish zaruriyatini kelib chiqishidan; 
v) Korxona elektr stansiyalarini rayon tarmoqlari bilan aloqasini 
loyihalashda.
Kuchlanish tanlash masalasiga elektr iste’molchilarning nominal 
kuchlanishi jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Kuchlanish tanlashda elektr energiyani pog‘onalarini minimum 
bo‘lishiga harakat qilish kerak. Buning uchun birinchi pog‘onada zavod 
ichidagi kuchlanishi 220 V gacha bo‘lgan tashqi tarmoqning chuqur kirib 
borgan liniyalar orqali bajarilishni ta’minlash zarur. 

---

139 
10.1-jadval