O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Jadval 3 
Ijtimoiy ishning sub'ekti va ob'ektlari
58 
. 
Ijtimoiy ish 
darajasi 
Sub'ektlar 
Ob'ektlar 
Mikro daraja
Barcha 
darajadagi 
ijtimoiy 
xodimlar, 
ko‗ngillilar, 
homiylar, 
o‗qituvchilar va ijtimoiy 
ish tadqiqotchilari, ijtimoiy 
ish mijozlari
Ijtimoiy 
muammoga ega insonlar, 
idtimoiy ish mijozlari
57
Обучение социальной работе: Преемственность и инновации / под ред. Ш.Рамон и Р.Сарри. – М.: Аспект-
Пресс, 1996. – С.14 
58
Теория социальной работы под общей редакцией Кузиной И.Г. – Владивосток: ДВГТУ. 2006 . – С.22 

---

183 
Mezo daraja 
Turli turdagi ijtimoiy 
ish, jamoat va xayriya 
tashkilotlari
Yordam 
va 
ko‗makka 
muhtoj 
ijtimoiy guruhlar
Makro daraja
Davlat, 
jamiyat, 
ijtimoiy ishni boshqaruv 
organlari, 
korxona 
va 
tashkilotlar ma'muriyati
Jamiyat 
 
Mezonlarga ko‗ra ob'eklar yetim bolalar, e'tiborsiz va nazoratsiz bolalar, 
yolg‗iz kam ta'minlangan keksalar guruhlariga ajratiladi.
Xatar – bu muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizlik bo‗lishining ehtimolidir. 
Xatar muhiti qaror qabul qilishda noaniqlik va muqobillikdir.
«Xatar guruhlari» – barqaror ijtimoiy holatda bo‗lmagan shaxslar bo‗lib, 
ular ham xatar ob'ekti ham sub'ekti bo‗ladi. Ular hayotiy qiyin holatlardan eng 
katta imkoniyatga ega bo‗ladilar.
Guruhli xatarlarga ko‗p bolali, yosh va to‗liq bo‗lmagan oilalar ham kiradi. 
Ijtimoiy ish oldidagi vazifa hayot faoliyatining me'yoriy sharoitlari yo‗qolishi yoki 
yomonlashishini oldini olish muammosi turadi.
2. Ijtimoiy xizmat mijozi tushunchasi ijtimoiy xizmat ob'ekti tushunchasiga 
sinonim sifatida ko‗riladi. Ammo mijoz tushunchasi tor ma'noga ega.
Mijoz deganda ijtimoiy ishni o‗zining muammosini hal qilish uchun 
murojatat qilgan va bu yordamni oluvchi individ yoki insonlar guruhi tushuniladi.
Bu vazifalarni amalga oshirish bosh maqsad- jamiyatning rivojlanishini 
faollashtirish va uning hayot faoliyati modelini yaxshilashgan qaratilgan.
Ijtimoiy ishning usullarini amalga oshirishning asosiy tamoyillari 
quyidagilar: xizmatlar mavjudligi; iste'molchilar bilan faol hamkorlik va yordam 
xizmati; multisetoral yondashuv; va yangi tashabbuslarni qo‗llab-quvvatlash va 
rivojlantirish; byudjet markazlashgan tizimdan markazlashmagan tizimga o‗tkazish 
nazorat qilish; harakat. Ijtimoiy ish uslublarini amalga oshirish shakllari turlicha va 

---

184 
ijtimoiy xizmatlarning yevropa modellarida keng tavsiflangan (shvetsiyada 
ijtimoiy rejalashtirish, Buyuk Britaniyada turar joy assotsiatsiyalarini yaratish). 
Mazkur uslubni amalga oshirish uchun ijtimoiy xodim keng turdagi 
vazifalarni bajaradi: advokat, broker, ekspert, ijtimoiy yo‗naltiruvchi, bu o‗z 
navbatida keng amaliy va nazariy tayyorgarlikni talab qiladi. ijtimoiy tadqiqotlarni 
va xizmatning ijtimoiy-psixologik uslublarini o‗tkazish va tashkil qilish ayniqsa, 
dolzarbdir. Muammoni hal qilish tez-tez shifokor, huquqshunos, ruhshunos va 
boshqa mutaxassislarning aralashuvini talab qiladi.
Shaxs axloqiga ta'sir ko‗rsatuvchi omillar o‗zaro aloqasi ijtimoiy ish 
uslublarining barcha guruhlaridan majmuaviy foydalanishni talab qilib, ayniqsa 
ko‗pgina uslublar amaliy yo‗lni bosib o‗tgan va bir vaqtda bir modeldan ikkinchi 
modelni qo‗llashni talab qiladi.