O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Bulutli hisoblash
(ing. cloud computing) – bu sozlanadigan 
hisoblash resurslarining ma’lum bir umumiy fondiga (masalan, ma’lumot 
uzatish tarmoqlari, serverlar, saqlash qurilmalari, ilova va serverlar – 
birgalikda va/yoki alohida) talabga binoan tarmoqqa qulay kirishni 
ta’minlash modelidir. Minimal foydalanish xarajatlari yoki provayderga 
qoʻngʻiroqlar zudlik bilan ta’minlanishi va ozod qilinishi mumkin
62
 . 
Bulutli hisoblash iste’molchilari IT infratuzilmasi xarajatlarini 
sezilarli darajada kamaytirishi mumkin (qisqa muddatli va oʻrta muddatli 
istiqbolda) 
va 
bulut 
xizmatlarining 
egiluvchan 
xususiyatlaridan 
foydalangan holda oʻzgaruvchan hisoblash ehtiyojlariga moslashuvchan 
javob berishlari mumkin. 
Boshqacha qilib aytganda, bulutli texnologiyalar bu oʻz 
maqsadlariga, vazifalariga, loyihalariga erishish uchun foydalanuvchiga 
Internet xizmati sifatida taqdim etiladigan turli xil apparat, dasturiy 
ta’minot, uslubiy vositalardir. 
 
3.10-rasm. Bulutli texnologiyalar 
 
Bulutli texnologiyalar
– bu turli xil xizmatlarni taqdim etuvchi 
tushunchalarni oʻz ichiga oladi. Masalan, dasturiy ta’minot, infratuzilma, 
platforma, ma’lumotlar, ish joyi va boshqalar.
62
https://ru.wikipedia.org/wiki/ 

---

182 
Bulutli ma’lumotlarni saqlash 
– onlayn saqlash modeli, unda 
ma’lumotlar tarmoqda tarqatilgan koʻplab serverlarda saqlanadi va 
mijozlar, asosan uchinchi taraf tomonidan foydalanish uchun taqdim 
etiladi. Oʻzining maxsus serverlarida ma’lumotlarni saqlashda ushbu 
maqsadlar uchun maxsus sotib olingan yoki ijaraga olingan modeldan 
farqli oʻlaroq, serverlar soni yoki ularning ichki tuzilishi umuman mijozga 
koʻrinmaydi. Ma’lumotlar mijoz nuqtai nazaridan bitta yirik virtual 
serverni ifoda etadigan bulut deb nomlangan holda saqlanadi va qayta 
ishlanadi. Jismoniy jihatdan, bunday serverlar bir-biridan uzoqroq, turli 
qit’alarga qadar masofada joylashgan boʻlishi mumkin.
Amaliyot shuni koʻrsatadiki, «bulutli texnologiyalar» / «bulutli 
xizmatlar» atamalari, «bulutlar» shaklida umumiy qabul qilingan grafik 
tasvirlar bilan, faqatgina foydalanuvchilarni chalgʻitadi, aslida ularning 
tuzilishi piramida shaklida taqdim etilsa oson tushunilishi mumkin.(3.11-
rasm)