O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

3 
§ 
Iqtisodiyotni raqamlashtirish koʻrsatkichlari 
Reja: 
1.
BMTning raqamlashtirish koʻrsatkichlari haqida tushuncha
 
2.
Networked Readiness Index 
3.
Digital Evolution Index 
4.
IMD-World Digital Competitiveness 
 
Axborot texnologiyalari va jamiyat axborotlashishining rivojlanishi 
tobora yangidan yangi vazifalarni qoʻymoqda. Ushbu vazifalar AKTdan 
foydalanish yoʻnalishlarining ustuvor darajasiga erishish, foydalanuvchilar 
layoqatliligini oshirish, Internet va raqamli xizmatlardan samarali 
foydalanishga qaratilgan. Mazkur vazifalarning aksariyati xalqaro 
tajribadan 
foydalangan 
holda 
hal 
etilishi 
mumkin. 
Jahondagi 
mamlakatlarda ahborotlashgan jamiyat rivojlanish darajasini baholash 
koʻrsatkichlarini tizimlashtirish 2000 yillardan shakllana boshladi. Hozirgi 
kunda mamlakatlar reytingi bir qator indekslar (Networked Readiness 
Index, NRI; Digital Evolution Index, DEI; IMD World Digital 
Competitiveness, WDC; Global ICT Development Index, IDI; Digital 
Economy and Society Index, DESI) orqali namoyon boʻladi.
Birlashgan Millatlar tashkiloti Bosh kotibi Antonio Guterres A’zo 
davlatlar va boshqa manfaatdor tomonlarni 2020 yilni “insonlar va 
sayyoralar manfaati uchun harakat va uni amalga oshirish oʻn yilligi” 
sifatida boshlashga chaqirib, sababi 2030 yilgacha barqaror rivojlanishga 
erishish uchun qisqa vaqt qolganligini ta’kidladi. Butun dunyo boʻylab 
raqamli hukumatning rivojlanishini Birlashgan Millatlar tashkiloti 193 ta 
a’zo davlatlarning kuchli va zaif tomonlarini, muammo va imkoniyatlarini, 
shuningdek siyosat va strategiyalar toʻgʻrisidagi axborotlarni aniqlash 
orqali baholaydi. Olib borilgan tadqiqotlar mamlakatlarning barcha uchun 
samarali, hisobdor va inklyuziv raqamli xizmatlarni taqdim etish hamda 
“hech kimni ortda qoldirmaslik” tamoyilini bajarish orqali raqamli 
boʻlinishlarni bartaraf etish borasidagi sa’y-harakatlarini qoʻllab-
quvvatlaydi. 2001 da tashkil etilgan Birlashgan Millatlar Tashkilotining 
iqtisodiy va ijtimoiy masalalar boʻyicha Departamenti tomonidan e’lon 
qilinadigan koʻrsatkichlar raqamli texnologiyalar vazirlari, siyosatchilar va 
tahlilchilar, elektron hukumat boʻyicha qiyosiy tahlil va zamonaviy 

---

129 
tadqiqotlarni oʻrganish uchun reytingni aniqlash, xaritalash va 
oʻlchashning tengi yoʻq vositasiga aylandi. Ushbu tadqiqotning boshlanishi 
KOVID-19 pandemiyasining misli koʻrilmagan tahlikali davrida roʻy 
bermoqda. 
Pandemiya 
elektron 
hukumatning 
an’anaviy 
raqamli 
xizmatlarni etkazib berishdagi va inqirozni boshqarishdagi yangi 
innovatsion sa’y-harakatlardagi rolini faollashtirgan boʻlsa-da, ayniqsa, 
eng kambagʻal va eng zaif aholi guruhlari orasida qiyinchiliklarni va 
raqamli tabaqalanishuvning koʻplab shakllarini yaqqol koʻrsatib berdi.