O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

35. O’zbek xalqining Sir va Amuga qiyos qilingan ikki buyuk ijodkori kimlar? 
 
XX asr o’zbek adabiyoti, ikki daryo – Sir va Amudan bahra olib, kamol 
topgan o’zbek diyoridek, ikki buyuk yozuvchi ijodidan munavvar bo’lgan 
hodisadir. Agar bu ikki yozuvchining biri nosir Abdulla Qodiriy bo’lsa, ikkinchisi 
– shoir Cho’lpon. O’zbekiston dastlab chor, keyin esa sovet davlatining mustamla-
kasi bo’lgan davrlarda bu ikki yozuvchi millatchi deb e’lon qilindi, quvg’inga 
uchradi. Hatto fojiali ravishda qatl etilganlaridan keyin ham ular merosini o’rga-
nishga imkon berilmadi. Buning bosh va asosiy sababi – har ikkala ulug’ iste’dod 
sohibining o’z-bek xalqiga ko’rsatgan ulkan ta’sirida, uning ongi va dunyoqarashi-
ni o’stirish kuchiga ega bo’lganida, ya’ni uni mutelikdan uyg’otib, erkin nafas
olishga chorlashida edi. 
36. Bosh qahramoni Davronbek bo’lgan “Advokatlik osonmi “ pyesasi 
kimniki? 
 
“Advokatlik osonmi” pyesasi 1914-yilda Abdulla Avloniy tomonidan 
yozilgan. Asarning bosh qahramini – advokat Davronbekdir. Uning oldiga najot 
so’rab keluvchilar – kambag’al, ezilgan, xo’rlangan xalq vakillari. Advokat hech 
narsa qilolmaydi.

---

Uyini garovga qo’yib, qarz hisobiga uylangan qashshoq Egamberdining 
boshiga ham shu ahvol tushadi. Qarzini vaqtida berolmagan Egamberdi uyidan 
mahrum bo’lib, ko’chada qoladi. Abdulla Avloniy bu asarida inson hech 
bo’lmaganda o’z haq-huquqini himoya qilishi uchun bilimli, ma’rifatli bo’lishi 
kerakligini ta’kidlab o’tgan. 
37. ”Tog’lardan bir manzara”,”Yalqov shogird tilidan”,”Vatan” she’rlari 
muallifi kim? 
 
Abdulla Avloniy ko’plab she’rlar, she’riy to’plamlar muallifidir. Uning 
she’rlarida vatanparvarlik, ma’rifatparvarlik va milliy ozodlik taronalari alohida 
o’rin tutadi. “Tog’lardan bir manzara”,”Yalqov shogird tilidan”,”Vatan”, “Maktab 
bolasi” kabi she’rlarida ma’rifatli va ilmli bo’lish har bir xalqning taqdiri va 
taraqqiyotini belgilaydigan omildir deydi. “Har millatning taraqqiysi ilm ila. 
Nodon xalqning ko’z yoshi marjon emish” (“Tog’lardan bir manzara” she’ri) der 
ekan, shoir bu va boshqa ko’plab she’rlarida el ichida ba’zan hukm surib 
kelayotgan ilm-ma’rifatga e’tiborsizlikni qattiq qoralaydi. Shoir “Tog’lardan bir 
manzara” (1916) she’rida: 
Kecha-kunduz bizlar dardu mehnatda, 
 
 
Ilm ila ovrupolik xandon emish. 
 
 
Nonimizni teva qilib berurlar, 
 
 
Bizlar xo’p befarosat, nodon emish –
 
der ekan, she’r yozilgan vaqtga kelib ham hamon el nonini tuya qilishda davom 
etayotgan Rusiya hokimiyatiga zaharxanda ishora qiladi.