O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti “menejment” kafedrasi

12.2. Xodimlarga bo’lgantalabni rejalashtirish

Ishchilar sonini rejalashtirish asosi bo’lib, ishlab chiqarish rejasi, jihozlar soni, ish vaqti balansi, mahsulot mehnat sig’imi hamda soatlik unumdorlik kabi ko’rsatkichlar xizmat qiladi.

Ishchilar sonini rejalashtirishda korxonada amalga oshirilishi kutilayotgan tadbirlar natijasida mehnat unumdorligi o’sishi e’tiborga olish zarur.

Yuqorida aytilganidek ishchilarning haqiqiy soni deyilganda ishlab chiqarish faoliyatining uzluksizligini ta’minlash yoki ishlab chiqarish jihozini uzluksiz ishlashini ta’minlaydigan ishchilarning minimal soni tushuniladi.

Bu mahsulot mehnat sig’imi bo’yicha, mahsulot soatlik unumdorligi va xizmat ko’rsatish me`yorlari bo’yicha aniqlanishi mumkin.

Xizmat ko’rsatish me`yori bo’yicha ishchilar sonini rejalashtirishda quyidagi formuladan foydalaniladi:

_{Isx } ^Js ^{х К}sm
Х_k

bu yerda:

J_s – jihozlar soni;
K_sm – smenalik koeffitsenti yoki smenalar soni;


X_k – bir ishchiga biriktirilgan jihozlar soni yoki xizmat ko’rsatish me’yori. Agar ishchilarga mahsulot ishlab chiqarish me’yori belgilangan bo’lsa u holda
ishchilar soni quyidagicha aniqlanadi:
_{Isх } ^Qsм ^{х К}sм


^Мichn^хТsм
bu yerda:
Q_smQсм– smenalik ishlab chiqarish hajmi, kg;


Мичн– ishchining soatlik mahsulot ishlab chiqarish normasi; T_smТсм– smena davomiyligi, soat.

Mahsulot mehnat sig’imi bo’yicha ishchilar sonini rejalashtirishda quyidagi formuladan foydalanamiz:

_{Isх } ^Qn ^{х t}m.s.


^Fs ^хKminb
bu yerda: