O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

Siyosiy geografiya fani –Siyosiy geografiyaning fanlar tizimida tutgan o’rni tadqiqot obyekti va predmeti. Siyosiy geografiya inson (ijtimoiy) geografiyaning muhim bir qismi sifatida. Uning fanlar tizimida tutgan o’rni. Siyosiy geografiyaning ichki tuzilishi. Siyosiy geografiya, geografiya va siyosatshunoslik fanlari qirrasidagi fan ekanligi. Siyosiy geografiya va geosiyosatning o’zaro bog’liqligi va tafovutlari. Siyosiy geografiyaning tadqiqot ob’ekti va predmeti. Zamonaviy siyosiy – geografik tadqiqotlarning asosiy yo’nalishlari. Elektoral geografiya (saylovlar geografiyasi). Siyosiy geografiya va geosiyosatning asosiy tushuncha va kategoriyalari. Davlat haqida tushuncha. Davlat hududi. Davlat chegarasi. Davlat chegarasining funktsiyalari. Hududiy suvlar. Siyosiy-geografik o’rin. Makro-, mezo- va mikro siyosiy-geografik o’rin. Anklav. Eksklav. Dunyo oroli. Xartlend. Ichki yarim oy (Rimlend). Tashqi yarim oy. Geosiyosiy dualizm. Talassokratiya. Tellurokratiya. Sivilizasiylar konsepsiyasi va siyosiy geografiya. Madaniyat va sivilizasiylar.Sivilizasiya insoniyat rivojlanishini tarixiy pog’onasi sifatida. Sivilizasiya madaniy-tarixiy umumlashma sifatida.Turli muallaflarning sivilizasiya konsepsiyalari. Xozirgi zamon sivilizasiyalari. Dunyo siyosiy xaritasi va uning shakllanishi. Dunyo siyosiy xaritasining mohiyati va mazmuni. Dunyo siyosiy xaritasida davlatlarning soni, joylashuvi, katta-kichikligi, chegaralari, boshquruv shakli, davlat qurilishi, siyosiy geografik o’zgarishlari, mavjud xududiy muammo va boshqalarning aks etishi. Hozirgi zamon dunyo siyosiy xaritasidagi jarayonlar va ularning geosiyosiy jihatlari. Turli xil geosiyosiy va geoiqtisodiy tuzilmalar. Dunyo siyosiy xaritasidagi muammoli «nuqta» yoki mintaqalar geografiyasi. Dunyo siyosiy xaritasida davlatlarning o’rta, markaziy, periferiya, ichkari, kontinental, kontinentlararo siyosiy geografik o’rnini o’rganish. Dunyo mintaqalari siyosiy xaritasi. Yevropa, Osiyo, Afrika, Amerika, Avstraliya va Okeaniyaning siyosiy kartasi. Mamlakatlarning davlat tuzumi va davlat qurilishi shakllari. MDH va Markaziy Osiyo davlatlari dunyo siyosiy xaritasida. Klassik geosiyosiy kontseptsiyalar. Nemis klassik geosiyosat maktabi. Fridrix Rattsel’ va uning qarashlari. Geografik determinizm kontseptsiyasining geosiyosatga ta’siri. Davlatga yer bilan o’zaro bog’langan tirik organizm sifatidagi qarashlari. Yuxan Rudol’f Chellen. Karl Xausxofer. Vidal’ de la Blash va frantsuz maktabi. Siyosiy geografiyada possibilizm kontseptsiyasi. Ingliz-amerika klassik geosiyosati. Al’fred Tayer Mexen. Xelford Makkinder. Nikolas Spaykmen va b. Siyosiy geografiya va geosiyosatdagi zamonaviy kontseptsiyalar. Atlantizm va neoatlantizm. Mondializm. Frensis Fukuyamaning geosiyosiy qarashlari. Geograf Saul Koenning geosiyosiy qarashlari. Geosiyosiy mintaqalar. Immanuil Vallerstaynning jahon tizimlari kontseptsiyasi. Piter Teylorning geosiyosiy monotsentrizm nazariyasi. MDH davlatlarida geosiyosiy g’oyalar. Globalizatsiya va mintaqaviy iqtisodiy integratsiya. Globalizatsiya jarayonlarini tushunishga bo’lgan turli yondoshuvlar. Globalizatsiya qanday oqibatlarga olib keladi. Globalizatsiya va mintaqalashtirish jarayonlarining o’zaro aloqadorligi. Integratsion birlashmalar va geosiyosiy manfaatlar. Hozirgi xalqaro aholi migratsiyasi va uning globalizatsiya jarayonlariga ta’siri. O’zbekistonning geosiyosiy salohiyati va imkoniyatlari. Dunyo siyosiy xaritasida O’zbekiston Respublikasining tutgan o’rni. Mamlakatning tabiiy-resurs, demografik, iqtisodiy salohiyati va uning geosiyosiy ahamiyati. O’zbekistonning Markaziy Osiyo mintaqasida tutgan o’rni va roli. O’zbekistonning Markaziy Osiyo, MDH va jahon mamlakatlari bilan o’zaro munosabatlari va ularning geosiyosiy jihatlari. Prezident asarlarida siyosiy-geografik (geosiyosiy) masalalarning yoritilishi. O’zbekiston Respublikasining tashqi iqtisodiy aloqalari. Tashqi iqtisodiy aloqalarning nazariy asoslari va geografik jihatlari. O’zbekiston tashqi iqtisodiy aloqalari geografiyasi. O’zbekistonning yaqin (MDH) va uzoq xorij davlatlari bilan tashqi iqtisodiy aloqalari geografiyasi. O’zbekiston va jahon transport kommunikatsiyalari. O’zbekistonning dunyo okeaniga chiqish imkoniyatlari.