20-Tajriba ishi. Etakchi g’ildiraklarning shataksiramasdan balandlikka chiqa olish burchagini aniqlash. Avtombilning orqa o’qlari bo’yicha ag’darilish burchaklarini aniqlash.
1. Avtomobilning orqa o’qi bo’yicha ag’darilish burchagini aniqlash.
Turg’unlikning yo’qolishi natijasida ketingi g’ildirakning yo’l sirti bilan
ilashgan O
2
tayanch nuqta atrofida P
x
kuch va ag’daruvchi moment ta`sirida orqaga
ag’darilishi mumkin.
Avtomobil ag’darilmasligi uchun O
2
tayanch nuqtaga nisbatan kuchlarning
momentlarini yig’indisi nolga teng bo’lishi lozim, ya`ni:
0
2
=
å
o M 0
=
×
-
×
h P b P x y (1)
a
cos
×
=
a y G P (2)
a
sin
×
=
a x G P (3)
(2) va (3) larni (1) ga qo’yamiz;
0
sin
cos
=
×
×
-
×
×
h G b G a a a
a
bu ifodani soddalashtirsak quyidagi ifoda kelib chiqadi:
h b tg =
a
;
bu yerda: b va h-og’irlik markazining koordinatalari.
Ag’darilish burchagining ruxsat etilgan chegaralangan ag’darilish burchagi,
engil avtomobillar uchun:
0
45
=
a
ga;
yuk avtomobil va avtobuslar uchun
0
45
....
35
=
a
ga teng bo’ladi.
Ag’darilish burchaklarini aniqlash uchun oldingi tajriba ishidagi hisoblangan
avtomobilning og’irlik markazini koordinatalari (a,b,h) ni olinadi.
Avtomobilning
rusumi
a
B
h
a
