O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi s. B. Bairova, G. M. Abduraupova

BEMORLARNING OQLIKLARI VA ICHKIYIMLARINI 
ALMASHTIRISH 
 
O‘rin ko‘rpa va ichkiyimlar muntazam gigiyenik vannadan 
so‘ng, haftasiga bir marta, ayrim hollarda, zarur bo‘lsa bundan 
ham qisqa muddatda almashtiriladi. Bemor o‘rni yetarlicha 
qalinlikda bo‘lib, yuza qismi tarang hamda yig‘ilmagan, yostiq-
lar yumshoq, ko‘rpalar yil mavsumiga mos bo‘lishi lozim. 
Ularning oqlik va yostiq jildlarida chok, burmalar bo‘lmasligi va 
ular har kuni ertalab hamda kechki uyqudan oldin qaytadan 
solinishi lozim (non ushoqlari qoqiladi, burmalar tekislanib, 
yostiq to‘g‘rilanadi).
Bemorga yurish ruxsat etilgan bo‘lsa, yordamchi yordamida 
o‘rin jildlarini o‘zi almashtirishi mumkin. Agar bemorga o‘tirish 
mumkin bo‘lsa, uni stulga o‘tkaziladi va tibbiy ijtimoiy xodim 
uni o‘rin jildlarini almashtiradi.
Og‘ir yotgan bemorlarning o‘rin-ko‘rpa jildlarini 
tibbiy- ij-
timoiy xodim yordamchi bilan birgalikda almashtiradi. 
Agar 
b
e
morga qat’iy yotoq buyurilib, harakati cheklanganda kir 
choyshabni bosh va oyoq tomonidan qayirib yoki buklab, ehti-
yotkorlik bilan chiqariladi. Ikki tomondan bint singari o‘ralgan 
toza choyshabni bemorning dumg‘azasi tomonga qo‘yiladi, 
so‘ngra boshi va oyoqlari tomon yoziladi. Agar bemorga yotoq 
tartibi buyurilib, harakati cheklanganda uni o‘rinning chetiga 
suriladi. Kir choyshabni uzunasiga bint kabi o‘ralib, uning 

---

87 
o‘rniga tozasi yoziladi, so‘ng bemorni toza choyshab ustiga 
yotqizib, boshqa tomondan kir choyshab tortib olinadi.
Og‘ir bemorning ichki kiyimlarini almashtirishda tibbiy- 
ijtimoiy xodim qo‘lini bemorning dumg‘azasi tagidan kiritishi, 
ko‘ylagining etagidan tutishi va ehtiyotlik bilan uning boshi 
tomon yaqinlashtirishi va bemorning ikkala qo‘lini ko‘tarib, 
bo‘yni oldida qayirilgan ko‘ylagini uning boshidan so‘ngra qo‘-
lidan yechib olishi lozim. Bemorni kiyintirish uchun avval ko‘y-
lakning yenglari kiygizaladi, so‘ngra uning boshidan o‘tkazilib, 
nihoyat bemorning etagi tekislab qo‘yiladi. Og‘ir ahvoldagi 
(miokard infarkt) bemorlar uchun kiyish va yechish oson bo‘l-
gan maxsus ko‘ylaklar (raspashonka) mavjud. Agar bemorning 
qo‘li shikastlangan bo‘lsa, ko‘ylakni avval kasal, so‘ngra sog‘lom 
qo‘liga kiydiriladi.