О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

O‟z-o‟zini tekshirish uchun savollar 
 
1. 
Qirindining qanday turlarini bilasiz? 
2. 
Qirindining kirishuvi deb nimaga aytiladi? 
3. 
Qirindining bo‟ylama kirishish koeffitsientining qiymati nimalarga bog‟liq bo‟ladi? 
4. 
Puxtalanish deb, nimaga aytiladi? 
5. 
Puxtalangan qatlam foydalimi yoki zararlimi? 
6. 
Puxtalangan qatlamning kattaligi nimalarga bog‟liq? 
7. 
O‟simta deb nimaga aytiladi? 
8. 
O‟simta kesish jarayoniga qanday ta„sir etadi. 
9. 
O‟simtaning foydali va zararli tomonlarini aytib bering. 
10. Issiqlik balansi tenglamasini qanday ifodalash mumkin. 
11. Keskichda qanday yeyilishlar sodir bo‟ladi? 
12. Moylash – sovutish suyuqliklari sifatida nimalardan foydalaniladi? 
13. Metall kesish stanoklarida ishlashda titrashga qarshi qanday choralar ko‟riladi? 
14. Kesish jarayoni elementlari, yuza g‟adir – budurligiga qanday ta„sir etadi? 
17.2. Yo’nishda kesish kuchlari va kesish tezligi. Kesish rejimlarini tanlash 
Reja: 
1.Yo‟nishda kesish kuchlari; 
2.Yo‟nishda kesish aylantiruvchi momenti va quvvati; 
3.Yo‟nishda kesish tezligiga ta„sir etuvchi omillar; 

---

4.Yo‟nishda kesish tezligini aniqlash; 
1. Kesish rejimini tanlab olish va uni tekshirib ko‟rish; 
2. Kesib ishlashning yuqori unumli usullari. 
3. Metallarni oshirilgan surishlar bilan kesib ishlash. 
Adabiyotlar: 2, 6, 3, 7, 5, 8. 
Tayanch iboralar: obdirka, patron, tsapfa, shpindel, faska, profil, babka. 
1. Yo’nishda kesish kuchlari 
Kesish jarayonida keskich metallning kesishga ko‟rsatiladigan qarshilik kuchlarini 
yengadi, bu qarshilik kuchlari: 
Metallning kesib olinayotgan qatlamining plastik deformatsiyalanishiga ko‟rsatadigan qarshilik 
kuchlaridan; 
Qirindi elementlarining zagatovka sirtidan ajralishga ko‟rsatadigan qarshilik kuchlaridan; 
Qirindining keskich oldingi yuzasiga va keskich ketingi yuzalarining kesish yuzasiga 
ishqalanishi natijasida hosil bo‟ladigan kuchlardan iborat. 
Kesish jarayonida keskichga ta„sir etuvchi kuchlar qiymatlari asosida qurilgan teng ta„sir 
etevchi kuch (Р) parallelepipedning dioganaliga teng bo‟ladi (51-rasm). Uni quyidagi tashkil 
etuvchi kuchlarga ajratish mumkin: 
1.