О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

4. Yo’nishda kesish tezligini aniqlash 
Yo‟nishda kesish tezligi quyidagi formula asosida topiladi: 
V = C
V 
∙ K/T
m 
∙ t
x 
∙ S
y
, m/min: 
bunda С
V 
– ishlov berish sharoitini va yo‟niladigan materialni xarakterlovchi koeffitsienti. 
К – umumiy tuzatish koeffitsienti.
Kesish tezligi yo‟niladigan material turiga, ishlov berish sharoiti, kesish chuqurligi, surish 
qiymati, kesuvchi asbob turg‟unligiga qarab tanlanadi. 
1.Kesish tezligi formulasidan foydalanib, keskichning turg‟unligi asosida kesish 
tezligini qiymatini hisoblab topish kerak. 

---

2.Stanokni effektiv quvvati ma„lum bo‟lagach, Ne = P
Z 
∙ V/60 ∙102, dan foydalanib 
kesish tezligi topiladi. 
1.Kesish tezligini topilgan eng kichik qiymati asosida V=

∙Д∙n/1000, formuladan foydalanib 
aylanishlar sonini hisoblab topib uni stanokdagi ma„lumotlar bilan taqqoslab chiqib, shpindel 
aylanishlar sonining stanokdagi ma„lumotga eng yaqin keladigan kichigini tanlab olish lozim. 
2.Shpindelning tanlab olingan aylanishlar soniga ko‟ra, V=

∙Д∙n/1000, formuladan foydalanib, 
optimal kesish tezligini hisoblab topiladi.
3.Optimal kesish tezligi ma„lum bo‟lgach, keskichning shu kesish tezligiga to‟g‟ri keladigan 
turg‟unligini aniqlash kerak. 
 
5. Kesish rejimini tanlab olish va uni tekshirib ko’rish 
Kesish rejimi quyidagi tarzda tanlab olinadi: 
1.Homaki tso‟nishda kesish chuqurligi zagatovka tomonlaridan qoldirilgan quyim qiymatiga 
teng bo‟ladi. 
2.Homaki yo‟nishda surish qiymati yo‟niladigan materialning bikrligi, keskich tutqichning 
puxtaligi va stanokdagi surish mexanizmining mustaxkamlik darajasiga, zagatovkaning 
stanokga mahkamlanish usuliga va qattiq qotishma plastinkasining mahkamlanish puxtaligiga 
qarab aniqlaniladi. Topilgan surish qiymati stanokda mavjud surish qiymatlari bilan taqqoslab 
ko‟riladi va stanokning topilgan surish qiymatiga eng yaqin surish qiymati olinadi. 
1.Ayni kesuvchi asbob uchun belgilangan turg‟unlik qiymati qabul qilinadi, keskich 
imkon beradigan kesish tezligi V = С
Р 
∙ К/Т
m 
∙ t
xv 
∙ S
yv
, foruladan hisoblab topiladi. 
2.Kesuvchi asbob imkon beradigan kesish tezligi dastgohning effektiv quvvati bilan 
cheklanishi mumkin. Shu sababli kesish tezligini stanokning yo‟l qo‟yiladigan effektiv 
quvvatiga qarab, aniqlash mumkin.
V=1000 ∙ 60 ∙ N
e
/P
z 
Topilgan optimal kesish tezligi va stanok pasporti asosida tanlangan kesish tezligiga eng 
muvofiq keladigan aylanishlar soni aniqlanadi.
n=1000 ∙ V/

∙ Д, ayl/min. 
6. Kesish kuchi Р
Z
va aylantiruvchi moment aniqlanadi: 
;