18.2. Parmalash – teshik kengaytirish guruhidagi stanoklar va ularda ishlash Reja: 1. Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarining klassifikatsiyasi.
2. Parmalash stanoklarida teshik parmalash.
3. Parma, zenker, razvertkalarning turlari, elementlari va ularning geometrik parametrlari
4. Parmalash, zenkirlash va razvertkalashda kesish rejimi elementlari hamda kesish tezligi.
5. Parmalash, zenkirlash va razvertkalashda kesish kuchi, burovchi moment va quvvat.
Adabiyotlar: 4, 6, 1, 2, 7, 3.
Tayanch iboralar: Kiyston, tsekovka, zagotovka, dorn, SMAD, shkiv, shpindel, uzel, revers,
razvertka, proshiven, proshivka.
1. Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarining klassifikatsiyasi Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarini quyidagi tiplarga (xillarga) ajratish mumkin:
1. Vertikal parlamash stanoklari. Bu dastgohlar diametri 12... 80 mm bo‟lgan teshiklar
parmalash uchun ishlatiladi.
2. Radial parmalash stanoklari. Qo‟zg‟atilishi qiyin bo‟lgan og‟ir buyumlarga teshiklar
parmalash uchun mo‟ljallangan.
3. Gorizontal – parmalash stanoklari. Bu stanoklar chuqur teshiklar parmalashda ishlatiladi.
4. Ko‟p shpindelli parmalash stanoklari. Har xil tekisliklarda teshiklar parmalash uchun
mo‟ljallangan.
5. Agregat parmalash stanoklari. Bu stanoklar standart uzellardan tayyorlanishi va montaj
qilinishi mumkin, shuning uchun bular agregat stanoklar deb yuritiladi.
6. Markaz stanoklari. Zagatovlkalarning toretslariga markaz teshiklari parmalash va ularni
zenkovkalar kengaytirish uchun mo‟ljallangan.
7. Gorizontal parmalash – teshik kengaytirish dastgohlari. Bu dastgohlardan, asosan, yirik
gabaritli og‟ir zagatovkalardagi teshiklarini kengaytirish uchun foydalaniladi.
8. Gorizontal – vertikal – teshik kengaytirish stanoklari dvigatellarning tsilindrik blokiga ishlav
berishda foydalaniladi.
9. Koordinat – teshik kengaytirish stanoklari. Yuqori aniqlik talab etiladigan individual ishlar
uchun mo‟ljallangan.
10. Olmosli – teshik kengaytirish stanoklari. Yuqori aniqlik va tozalik klasslari talab etiladigan
kichik gabaritli zagatovkalarga ishlov berish uchun mo‟ljallangan. Teshiklar olmosli yoki qattiq
qotishmali keskichlar bilan ishlanadi.
