O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muxandislik iqtisodiyot instituti iqtisodiyot fakulteti

1-rasm. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning asosiy kapitalga 
kiritilgan investitsiyalar hajmidagi ulushi (foizda),
6
Statistik kо‘rsatkichlar dinamikasi shuni kо‘rsatmoqdaki, mamlakatning ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning ahamiyati yil 
sayin oshib bormoqda. Mazkur sohalardagi ijobiy tendensiyalarga iqtisodiy 
islohotlarini chuqurlashtirish va iqtisodiyotni erkinlashtirish, ishbilarmonlik 
muhitini yaxshilash, raqobat muhitini rivojlantirish va xususiy mulkni himoya 
qilishga oid tizimli kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirilishi hisobiga 
erishilmoqda. 
Erishilgan yutuqlar bilan birgalikda, tadbirkorlik subyektlari faoliyatini 
yanada rivojlantirish va ularning iqtisodiy faolligini oshirishda investitsion 
xarajatlarini moliyalashtirish amaliyotini takomillashtirishni talab etadi. 
6
Манба: Ўзбекистонистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида муаллиф 
томонидан шакллантирилган 

---

38 
 
2-rasm
. 
Kichik biznesni investitsiyalashni tavsiflovchi kо‘rsatkichlar
7
 
Kichik biznesni investitsiyalashni tavsiflovchi kо‘rsatkichlarning 2010-2017 
yillardagi tendensiyasini tahlil etadigan bо‘lsak, (2- rasm), ular tomonidan asosiy 
kapitalga qilingan investitsiyalarning joriy baholardagi miqdori yuqori о‘sish 
sur’atiga ega bо‘lgan (15,0 marta).
Shuningdek, 1 sо‘mlik investitsiyalarga tо‘g‘ri keladigan mahsulot miqdori 
ushbu davrda 6,6 martaga о‘sgan. Bu esa, sezilarli darajadagi о‘sish sur’ati 
hisoblansada, ushbu kо‘rsatkich 2010-2017 yillarga nisbatan sezilarli darajada 
pasayganligini kо‘rish mumkin. Mazkur pasayish ushbu davrda kichik biznes 
subyektlari tomonidan asosiy kapitalga qilingan investitsiyalar miqdorining о‘sish 
sur’atini ular tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar miqdorining о‘sish 
sur’atidan yuqori bо‘lganligi bilan izohlanadi. 
7
Манба: : Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида муаллиф томонидан 
шакллантирилган 

---

39 
Kichik biznesni investitsiyalash borasida erishilgan ijobiy yutuqlar bilan 
birga, faol tadbirkorlikni rivojlantirishda ayrim muammolar ham mavjud. Jumladan: 

faol tadbirkorlikning ayrim yо‘nalishlarida yetarli darajada texnik-iqtisodiy 
asoslangan investitsion loyihalarning mavjud emasligi; 

yuqori likvidli garov obyektlarining yetishmayotganligi natijasida uzoq muddatli 
investitsion kreditlaridan foydalanish darajasi pastligi;
 

 ustuvor tarmoqlarda mahsulot ishlab chiqarish va eksport qilayotgan kichik 
biznes subyektlariga berilgan kreditlarni davlat tomonidan bonifikatsiya qilishni 
yо‘lga qо‘yilmaganligi va amaliyotining mavjud emasligi. 
Buning uchun esa, bizning fikrimizcha, taklif etilayotgan investitsion 
loyihalarini kompleks ekspertiza qilish, tо‘lov qobiliyati yuqori bо‘lgan uchinchi 
shaxslarning kafilligi asosida kreditlar berish mexanizmini joriy etish va tijorat 
banklari kreditlari foiz stavkalarining kamida 50 foizini Markaziy bankning qayta 
moliyalash stavkasi bazaviy stavka sifatida qabul qilinishidan kelib chiqqan holda
davlat mablag‘lari hisobidan bonifikatsiya
qilish mexanizmini joriy etish maqsadga 
muvofiqdir