O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Rekultivatsiya ishlari asosan 2 bosqichdan iborat 
 
texnik rekultivatsiyalash
 - 
bu yerlarning ustki qis-mini 
belgili maqsad yo‘lida 
foydalanish uchun 
tayyorlash; bu jarayonda 
yerlarning ustki qismi 
tekislanadi, qirg‘oqlar 
sozlanadi, unumdor tuproq 
qatlamlari qirqib olinib 
rekultivatsiyalanadigan 
yerlarga yotqiziladi, 
kimyoviy melioratsiya 
ishlari o‘tkaziladi, yo‘llar, 
gidrotexnik va meliorativ 
inshootlar quriladi va 
hakozo;
biologik rekultivatsiya
 - 
bu yer unumdorligini 
tiklashga qaratilgan 
tadbirdir. Unga yerning 
unumdorligini tiklash, 
o‘simlik va hayvonot 
dunyosini yangilashga 
qaratilgan agrotexnik va 
fitomeliorativ tadbirlar 
to‘plami kiradi. 

---

34 
asosan ko‘k holida organik o‘g‘it sifatida foydalanish uchun shudgor qilinib yuboriladi. Yuqori 
miqdordagi o‘g‘itlar beriladi. 
Sababi, yerning unumdor qatlami yer tagidagi unumsiz qatlamlar bilan aralashib ketgan. Ular o‘z 
vaqtida qirqib olinib, saqlab qo‘yilmagan. 
Unumdor yerlarni muddatsiz foydalanish uchun noqishloq xo‘jalik korxonalariga ajratganda ularning 
ustki unumdor qatlamlari qirqib olinib, saqlab qo‘yiladi va past unumli yerlar ustiga qoplanib ularning 
unumdorligini oshirish uchun foydalaniladi. 
U faqat iqtisodiy samarali bo‘lgandagina bajariladi. 1 ga kam unumli yerni tuproq bilan qoplash 
xarajatlari noqishloq xo‘jalik maqsadlari uchun olinadigan yerlarning o‘rniga 1 ga yangi yerni 
o‘zlashtirishning me’yoriy bahosidan osmasligi kerak. 
Xo‘jaliklararo yer tuzish loyihasiga binoan yerlarni unumdor tuproq bilan qoplash ishlari 
bajarilganda, ushbu maydondagi qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish zararlari to‘la qoplanmaydi.