Marketing tadqiqotlari usullari
Sifat usullari
Miqdor usullari
Kontent-tahlil
Segmentasiya
Kuzatish
Semantik differensiallash
Test usuli (hall- test, home-test, retail-audit,
Mystery Shopping va shu kabilar)
Korrelyasion regression
usullar
Ekspert usuli
maxmin va minmax
usullari
98
Бутова Т. Г. Формирование стратегий развития организаций культуры на основе маркетинговых техноло-
гий. Автореф. дис. … д-ра экон. наук. М., 2005.
99
Гембл П., Стоун М., Вудкок Н. Маркетинг взаимоотношений с потребителями. М.: Гранд, 2002.
184
Imitasion usullar
guruhlash, tasniflash va
toifalash
so‘rov, shu jumladan, anketa so‘rovi, test, o‘z-o‘zini
baholash, fokus- guruh, intervyu, loyihaviy usullar
(assosiativ usul, sinov, turli testlar, rolli o‘yinlar,
retrospektiv suhbat, bahs-munozara, ijodiy
tasavvur) va boshqalar
modellashtirish va
dasturlash
Indeks usuli
Taqqoslash usullari
Shkalalashtirish
omilli, diskriminant, klaster,
dispersiya va kovariasiya
tahlillari
Ushbu tadqiqot usullarini o‘zaro taqqoslaydigan bo‘lsak, sifat usullari eng
avvalo iste‘molchilarning javob reaksiyasini o‘rganishga qaratilgan. Miqdor
usullari esa bu masalada ancha imkoniyatlari cheklangan desak xato bo‘lmaydi.
Marketing tadqiqotlari eng avvalo iste‘molchilarning mahsulotlar haqidagi
iste‘molchilar tasavvurini aniqlash, ijobiy tasavvur hosil qilish, shu maqsadda
qadoqlash,
bozorni
segmentlash,
pozisiyalashtirish,
sotish
va
siljitish,
narxlashtirishdir
100
.
Demak, bozorga yo‘naltirilganlik mijozlarning yashirin talabini o‘rganishga
qaratiladi, mijozlarga yo‘naltirilganlik esa ularning aniqlangan ehtiyojlarini
qondirishga qaratilgan.
Marketingning ehtiyojlarni qondirishga qaratilgan inson faoliyatining turi
sifatida ommalashuviga qaramasdan ko‘pgina mutaxassislar bugungi kunda
korxonalarning mavhum iste‘molchilar guruhiga yo‘nalganligi, korxonalarning
asosiy e‘tibor qaratgan obyekti
bozorning mavhum segmenti ekanligini
ta‘kidlashmoqda.
Bugungi kunda marketologlar tomonidan shakllantirilgan munosabatlar
marketingi, CRM-texnologiyasi mijozlarni boshqarishda marketing usullari bo‘lib
qolmoqda
101
. Bugungi kunda marketing mahsulot hayotiylik davrining yaratish
bosqichida bozor ehtiyojlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rganish vositasi, qolgan barcha
bosqichlarda esa mahsulotni siljitish bilan bog‘liq faoliyat turiga aylanib
ulgurdi
102
.
Keyingi yillarda iste‘molchilarning alohida guruhiga yo‘naltirilgan gyurella
marketingi (virtual personajlar marketingi, buzz -marketing), yashirin marketing,
virusli marketing, blog-marketing kabi muqobil konsepsiyalar ham ishlab chiqildi.
Ushbu marketing konsepsiyasining mohiyati
turli xildagi yashirin reklama
xabarlari va spamlarni tarqatish orqali mijozlar sodiqligini samarali oshirish bilan
izohlanadi. Gyurella marketingi ham ijtimoiy tarmoqlar orqali mijozlar bilan aloqa
o‘rnatishga asoslangan
103
.
100
Маркетинговые исследования: теория, методология и практика. — М.: Издательство «Финпресс», 1998.
— 416 с.
101
Стоун М., Вудкок Н., Мэчтингер Л. Маркетинг, ориентированный на потребителя. М.: Гранд, 2003
102
Гольдштейн Г. Я., Катаев А. В. Маркетинг: Учебное пособие для магистрантов. Таганрог: ТРТУ, 1999.
103
Левинсон Дж. К. Партизанский маркетинг. Простые способы получения больших прибылей при малых
затратах. М.: Эксмо, 2008
185
Faoliyatning alohida iste‘molchilar guruhiga ixtisoslashuvi marketingning
quyidagi konsepsiyalarida o‘z aksini topgan:
12.1.2-jadval
Dostları ilə paylaş: |