OLIY TA`LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI XORIJIY TILLAR FAKULTETI INGLIZ ADABIYOTSHUNOSLIGI KAFEDRASI Magistratura bosqichi talabasi Tuxtayeva Mohinurning
J.R.R. TOLKINGNING “UZUKLAR HUKMDORI” ROMANIDA PERSONAJLAR NUTQI STILISTIK TAHLILI.
mavzusidagi
KURS ISHI 5111400-Adabiyotshunoslik (ingliz tili)
KURS ISHI RAHBARI: F. M. XAJIYEVA
Buxoro-2023 MUNDARIJA: KIRISH…………………………………………………………………...3
FANTAZIYA JANRINING PAYDO BO'LISHI VA RIVOJLANISHI......5
LEKSIK EKPRESSIV VOSITA VA STILISTIK TEXNIKALAR..........10
J.R.R.TOLKIENNING "UZUKLAR HUKMDORI" ASARIDA QAHRAMONLAR NUTQI STILISTIKASI VA O'ZIGA XOSLIGI..................................................................................................22
KIRISH Tilshunoslikda biz quyidagi atamalarga tez-tez duch kelamiz: tilning ifodali vositalari, stilistik vositalar, nutq shakllari. Bu atamalar turli mazmunga ega bo'lishi mumkin lekin ba'zan sinonim sifatida ishlatilishi mumkin. Qadimgi hind faylasuflari lug'at tasvirlari tropik va nutq shakllariga bo'linadi deb hisoblashgan. Bu qadimgi tasnifni an'anaviy deb ham atash mumkin. Trope - keyinchalik ma'noni uzatish bilan bir ob'ektni boshqasiga o'xshatish; miqdor, sifat, o'xshashlik va umumiy tushunchalar asosida qarama-qarshiliklar.1 Nutq figurasi nutq tasvirini va ekspressivlikni berish vositasi. Keyinchalik olimlar bu bo'linishni funktsional tasnif deb atashgan. Tilning obrazli vositalari (troplar)so’zlar, iboralar va fonemalardan majoziy foydalanish barcha turlarga kiradi. ifodali vositalar (nutq figuralari) tasvir yaratmaydi, balki nutqlarning ifodalilikni oshiradi.2 Bu ish lingvistik tadqiqotlarga muvofiq amalfantastikagan bo'lib , J. R. R. Tolkienning "Uzuklar hukmdori" romanlarini leksik va stilistik tahlil qilish masalalariga bag'ishlangan. Tadqiqotning dolzarbligi adabiy asarlarning paydo bo’lishi tendentsiyasi yaqinda sodir bo'lganligi bilan izohlanadi va bu yerda muallif ijodkor sifatida harakat qiladi va o’z tarixi, madaniyati va etnik guruhlari so’zlashadigan maxsus dunyo turli ixtiro qilingan tillar yaratadi Shunga o'xshash san'at asari nisbatan yangi adabiy janr - ilmiy fantastika va fantaziyaga tegishli.
Hozirgi vaqtda ushbu mavzu bo'yicha tadqiqotlarning dolzarbligi shubhasiz, chunki dunyo bo'ylab yangi asarlarning paydo bo'lishi va ularning kino adaptatsiyalari bunday adabiyotning tobora ommalashib borayotgani haqida gapiradi.