O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019
Nazorat va muhokama uchun savollar
Yüklə 0,63 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 9-BOB. NARXNI TASHKIL ETISH BO‘YICHA STRATEGIK QARORLAR 9.1. Marketing strategiyasidagi narxning roli
|
Nazorat va muhokama uchun savollar
1. Sotish kanalining funksiyalari nimalardan iborat? 2. Vertikal marketing tizimi deganda nimani tushunasiz va uning qanday turlari mavjud? 3. Bozorni qamrab olish strategiyasining mazmunini tushuntirib bering. 4. Eksklyuziv sotish tizimi deganda nimani tushunasiz? 5. Franshiza nima va uning qanday turlarini bilasiz? 6. Sizga basseynlardagi suvni tozalash uchun kimyoviy reagentlarni sotishni tashkil qilish topshirilgan. Ushbu tovarni qanday savdo tarmoqlari orqali o‘tkazish mumkin? 7. Xorijiy mamlakatlarda tovar sotishni qanday ilg‘or shakllaridan foydalanadi? 8. Taqsimlash strategiyasini ishlab chiqish bosqichlari xaqida tushuncha bering. 9. Taqsimot kanallarining qanday bosqichlari mavjud? 10. Bevosita marketing deganda nimani tushunasiz? 172
9-BOB. NARXNI TASHKIL ETISH BO‘YICHA STRATEGIK QARORLAR 9.1. Marketing strategiyasidagi narxning roli Har bir tovar o‘z narxiga ega, ammo hamma firmalar ham o‘z tovarini sotmoqchi bo‘lgan narxni mustaqil belgilashga qodir bo‘lavermaydi. Agar tovarlar differensiyalanmagan bo‘lib, raqobatchilari soni ko‘p bo‘lsa, firma bozorda salohiyatga ega bo‘lmaydi va bozor belgilagan narxni qabul qilishga majbur bo‘ladi. Agar firma strategik marketingni rivojlantirib, shu tufayli bozorda ma’lum bir salohiyatga erishgan bo‘lsa, narxni belgilash tanlangan strategiyaning muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘ladi. YAqin paytlargacha ham narx to‘g‘risidagi qarorlar faqat moliyaviy yondashuv doirasida qabul qilinib kelar edi, ya’ni narxlar asosan xarajatlar va rentabellik nuqtai nazaridan belgilanar edi. Iqtisodiy turbulentligi inqirozli yillarning ahvolni o‘zgartirib yubordi: yuqori inflyasiya, xom ashyo narxlarining o‘sishi, foiz stavkalarining o‘sishi, narxlarning nazorat qilinishi, raqobatning kuchayishi, xarid qobiliyatining pasayishi, konsyumerizm omillarning barchasi narx shakllanishining strategik rolini kuchaytirib yubordi. Narx belgilashning marketingdagi ahamiyatini qayd etib o‘tgan holda, xarajatlar, raqobat va talabdan kelib chiqadigan narx strategiyalarini izchillik bilan tahlil qilib chiqamiz. Firma miqyosida narx ikki xil rol o‘ynaydi: bir tomondan u reklamaga o‘xshab talabni rag‘batlantirish vositasi bo‘lsa, shu bilan birga ayni paytda u uzoq muddatli rentabellikning asosiy omili hamdir. SHuning uchun, narx strategiyasini tanlashda xarajatlar va rentabellik bilan bog‘liq ichki cheklashlarni ham, bozorning xarid qobiliyati va raqobatchi tovarlarning narxlari bilan bog‘liq tashqi cheklashlarni ham hisobga olish lozim. Undan tashqari, narxlarga oid qarorlar tovarni pozitsiyalashga oid qarorlar bilan va sotish strategiyasi bilan muvofiqlashtirilgan bo‘lishi kerak. Tovarni xarid qilishning to‘la qiymati. Ilgari aytib o‘tilganidek, xaridorning asl xarajatlari faqat to‘langan narx emas, balki ayirboshlash shartlari bilan ham 173
belgilanadi. Bu xarajatlar egalik huquqining o‘tishidagi muayyan jarayonni: to‘lov
Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|