O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi termiz davlat universiteti milliy libos va san’at fakul’teti

Asbob uskuna va moslamalar. O’quv ustaxonasidagi mehnat sharoiti sanitariya-gigiena va xavfsizlik texnikasining barcha talablariga to’la javob berishi kerak. Dastursidagi barcha modellari emas, balki texnik ijodkorlikni ham o’rganish uchun zarur sharoit bilan ta’minlanishi lozim.
1. Turli buyurtmalarni bajarishda pedagogning o’rganuvchilar bilan olib boradigan umumiy gruppaviy hamda brigada-zvenoli va patakli ishlari uchun ham sharoit yaratilishi zarur.
2. Har bir talabaga kerakli asbob-uskunalar va moslamalar bilan ta’minlangan alohidla ish o’rni ajratilishi lozim.
3. Pedagog uchun tegishli jihozlar, asboblar, moslamalar bilan ta’minlangan va poldan 250-300 mm ko’tarilgan namunali ish o’rni tashkil etilishi lozim.
4. Ustaxonalarda talabalar eng qulay va xavfsiz mehnat qilishi uchun zarur sharoit bo’lishi lozim.
5. O’quv ustaxonalari hajmi va tekis ko’rsatmali qo’llanmalar, shuningdek, ta’limning texnik vositalari bilan jihozlanishi zarur.
6. Yordamchi binolar (asboblar va sklad) o’quv ustaxonasiga yaqin bo’lishi kerak.
7. Tashqaridagi tovushlar talabalarning e’tiborini ichidan alahsitadigan va mehnat jarayonini buzadigan shovqin –suronlar ustaxonaga kirmasligi lozim.
o’quv ustaxonasining maydoni 80-90 mm ²bo’lishi kerak.
Sanitariya-gigiena talablari.Mehnat ta’limi fani o’quv mehnati gigienasi bilan ham bog’liq bo’lib, u o’quv ustaxonalarida o’quvchilarning yosh xususiyatlarini inobatga olgan holda o’qitish hamda tarbiyalashning sanitariya-gigiena sharoitlarini o’rganadi. Har bir gigiena sharoiti yaratish (yorug’lik, ozodalik, ventilyatsiya), o’quvchilarning ish o’rnini to’g’ri tashkil etishga, zarur asboblardan, mehnat usullaridan foydalana bilishga o’rgatish – kasb ta’limi o’qituvchisi amalga oshirishi va hayotga tatbiq etishi lozim bo’lgan asosiy masalalardir.
Ustaxonalar uchun mo’ljallangan bino o’quv-pedagogika, sanitariya-gigiena va ishlab chiqarish, texnik talablarini qondirishi kerak.
O’quv ustaxonalarida xavfsizlik texnikasi qoidalari. O’quvustaxonalarining maydoni, mavjud loyihalarga ko’ra, 70-90 m² ni tashkil etadi. Ustaxonalar bir qavatli alohida binoga joylashgan bo’ladi. Ular ta’lim muassasasida ortiqcha shovqin bo’lmasligi uchun kollejning asosiy binosidan bir oz nariroqda quriladi.
O’quv ustaxonalari materiallar, yarim fabrikatlar, tayyor buyumlar, shuningdek asboblar va moslamalarni saqlash uchun zarur yordamchi xonalarga ega bo’ladi. Ustaxonalarning poli taxtadan tayyorlanishi, ular yaxshi tabiiy va sun’iy shamollatiladigan bo’lishi meyorda tabiiy va sun’iy yoritilgan ish o’rni bo’lishi, havo temperaturasi qishda 14-16⁰ S, yoz davrida esa 20⁰S dan oshmasligi kerak. Yoritish uchun tabiiy yorug’likdan yoki sharoitga qarab kunduzgi yorug’lik lampalaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
O’quv ustaxona devorlari silliq bo’lib, yorqin bo’yoqlar bilan shipi oq bo’yoqlar bilan bo’yalishi kerak. Bular xonaning yaxshi yoritilishini ta’minlaydi. Ustaxonadagi jihozlarning rang jihatdan bezatilishiga ham e’tibor berish kerak. Yorqin, fiziologik jihatdan asoslangan bo’yoqlar jihozlarning turli qismlari, ishlanuvchi obektlar bilan ustaxonaning umumiy foni o’rtasida yaqqol farq bo’lishini ta’minlaydi.