BILIShNAZARIYaSI- bilish jarayonining manbalari va aso-siy konuniyatlari xakikatni anikdashning shakl va usullari xakidagi ta’limot. Bu nazariyaga Abu Nosir Farobiy asos solgan.
DINAMIK STEREOTIP- (yunon. dinamikos - kuchga oid uzgaruv-chanlik, xarakatchanlik, stereos - kat’iy, tunos - iz) - dinamik stereotip bir xildagi tashki ta’sirotlarning ko‘p martalab takrorlanishi natijasida ma’-lum darajada kat’iy shartli reflektor yoki muvakkat asab boglanishlari tizimi. Dinamik stereotipning xosil bo‘lishi kishida muayyan malaka va odat-larning tarkib topishini, kishining muayyan xayot sharoitlariga moslashuvi-ni ta’minlaydi.
«Homo sapiens» - 40 000 yil oldin paydo bo‘lgan «aklli zot».
Sotsial yoki ijtimoiy muhit – insonning anik maksadlar va rejalar asosida faoliyat ko‘rsatadigan dunyosi.
Makro boskichdagi ta’sirlar – keng ma’nodagi ijtimoiy – ma’naviy, siyosiy va iktisodiy muhit ta’sirlari.
Mikro boskichdagi ta’sirlar – odamni bevosita urab to‘rgan muhitdagi ijtimoiy mulokot va muomaladan ta’sirlanishi.
Nativizm – bu yunalishning tarafdorlari insonlardagi barcha xususiyatlarni tugma xarakterga ega, deb e’tirof etadilar.
Empirizm – bu yunalishning tarafdorlarining fikricha, Yangi tugilgan bola «top – toza taxta» (tabul rasa),unga xayot va undagi talablaro‘zining konuniyatlarini yozadi va bola ularga suzsiz buysunishga majbur.
Shaxs – ijtimoiy va shaxslararo munosabatlarning maxsuli, ongli faoliyatning sub’ekti bo‘lmish individdir.
Jamiyat – ijtimoiy intizom va tartibning, madaniyatning mufassal kurinishi.
Konformizm – uzgalar borligidan, ularning xulk – atvoridan ta’sirlanish bo‘lib, yoshlar kanchalik o‘ziga xoslikka intilmasinlar, baribir bir yaxlit ijtimoiy katlam sifatida bir – birlariga taklid kiladilar.
Ijtimoiy norma – shaxs xayotida shunday kategoriyaki, u jamiyatning uz a’zolari xulk – atvoriga, ko‘pchilik tomonidan e’tirof etilgan xarakatlarga nisbatan talabidir.
