O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti f. T. Bazarova marketing

Elektron marketing (ingl. electronic marketing; e-marketing) — iste’-

mol bozorini aniqlash va belgilash elektron vositalaridan foydalaniladigan hosilaviy marketing.

Firma - bu korxonadan farqli o‘laroq, ishlab chiqarish sohalarida turli – tuman tadbirkorlik faoliyatini bildiradi. Masalan, sanoat korxonasi, davolash muassasasi, qurilish tresti va vositachilik uchun savdo, sayyohlik va boshqa tashkilotlarga nisbatan qo‘llash mumkin.

Firma stili (ingl. house style) — kompaniya tomonidan mahsulot o‘tkazish bo‘yicha reklama xabarlarida, tadbirlarida, veb-saytlarida, tovarlar qadoqlarida, broshyuralarda, savdo va texnikaga oid adabiyotlarda, boshqa nashrlarda foydalaniladigan maxsus, o‘ziga xos, oson tanib, ajratib olinadigan bir uslub. Bu stil logotip, firma ranglari, maket, shrift garniturasi va bosmaxona dizayniga nisbatan olganda yagona uslubda namoyon bo‘ladi. Kompaniyaning firma stili korxonaning kanselyariya jihozlari, emblemasi, savdo nuqtalari, ko‘rgazma pavilonlari, stendlar, xodimlarning yagona bichimdagi maxsus liboslarida aks ettiriladi.

Forfeyting — ko‘pincha, tashqi savdo aloqalarida qo‘llanadigan eksport qiluvchilarni kreditlash shakli, ochiq hisobraqami bo‘yicha kredit. forfeyting operatsiyasi faktoring operatsiyasiga aynan o‘xshaydi. Forfeyting, mablag‘larni jalb etish bo‘yicha forfeytor chiqimlarini kompensatsiyalash, sug‘urta va valuta tavakkallari bilan bog‘liq bo‘lgan ancha ko‘proq xarajatlar bilan birga kechadi, bu sotuvchi va xaridor o‘rtasidagi kredit munosabatlarining bir shakli bo‘lib, unda sotuvchi tovarni sotib oluvchiga to‘lovsiz jo‘natadi, ammo bir vaqtning o‘zida xaridor kontraktdagi shartlashib olingan muddatda to‘lashi majburiy bo‘lgan tovar hujjatlarini (to‘lovga hisobraqam) ham berib yuboradi. Bundan tashqari sotuvchi xaridorga nisbatan debetiga qarzdorlik kiritib qo‘yiladigan hisobraqami ham ochadi.

Franchayzer — ma’lum bir vaqt mobaynida, maxsus tarzda ko‘rsatib o‘tilgan joyda bitim bilan aniq belgilab qo‘yiladigan shaklda ishlarni yuritish huquqlarini mayda mulkdorga havola etadigan yirik firma (savdo yoki sanoat kompaniyasi). Firma (kompaniya, korxona) uchun franchayzer bo‘lish — bozorda o‘z ta’sir zonasini yanada kengaytirish, xo‘jalik yuritish tavakkallarini kamaytirish usullaridan biridir.

Franchayzi — franchayzer rahbarligi ostida o‘z ishini boshlovchi mayda tadbirkor. Masalan, AQSh restoranlar, gahvaxonalar, buxgalteriya va soliq xizmatlari, yuridik markazlar, kotibiyatlar, mahsulot yetkazib berish byurolari, baholovchilar, avtoservis, oziq-ovqat va baqqollik do‘konlari franchayzi taomili bo‘yicha ishlaydi.

Franchayzing — yirik va mayda kompaniyalar o‘rtasidagi bitimni o‘zida ifoda etuvchi iqtisodiy tashkilot kontraktli tipi bo‘lib, u mayda kompaniyalarga kompaniya uchun asosiy sanalgan faoliyat turi bilan shug‘ullanishga, shuningdek, uning savdo markasidan foydalanishga ruxsatnoma olish huquqini beradi.

Franshiza — sug‘urta shartnomasining sharti, bunda sug‘urtachining ayrim miqdordan oshirilmagan zarar to‘lovlaridan ozod qilinishi ko‘zda tutiladi.