156
-
fond boʻlimini tashkil etgan valyuta birjasi;
-
qimmatli qogʻozlarning birjadan tashqari savdosi tashkilotchisi.
Barcha qimmatli qogʻozlar savdosining tashkilotchilari oʻz faoliyatini
amalga oshirish uchun tegishli litsenziyaga ega boʻlishlari lozim.
Tashkil etilgan tovar savdolarida qatnashishga Oʻzbekiston Respublikasi
qonun osti hujjatlarida belgilangan ravishda faoliyat yuritayotgan yuridik
shaxslarga ruxsat beriladi. Bunda, savdoda qatnashayotgan ishtirokchi boshqa bir
shaxs manfaatini koʻzlab, uning nomidan harakat qilsa, brokeryoki tegishli
professional litsenziyaga ega boʻlgan qimmatli qogʻozlar bozori qatnashchisi
hamda markaziy kontragent savdo tashkilotchisining savdoda qatnashish
roʻyxatiga kiritilishi mumkin. Ushbu roʻyxatga savdo qatnashchilarini kiritish va
roʻyxatdan chiqarish tartibi va shartlari savdo tashkilotchisi tomonidan qatʼiy
belgilanadi.
Fond birjasi yopiq birja turiga kiradi. Bu degani, faqat birja aʼzolari (yaʼni,
professional ishtirokchilar) qimmatli qogʻozlar savdosini amalga oshirishi
mumkin. Odatda, fond birja aʼzolari yuridik shaxslardir, lekin xalqaro amaliyotda
fond birja aʼzolari kategoriyasiga ham yuridik, ham jismoniy shaxslar kirishi
mumkin. Ayirim mamlakatlarda, masalan AQSHda jismoniy shaxslarga, boshqa
davlatlarda, misol uchun, Yaponiya, Kanada – yuridik shaxslarga va boshqa
koʻpgina davlatlarda jismoniy va yuridik shaxslar oʻrtasida farqlilik qilmaydi, fond
birja aʼzosi boʻlish afzalligi beriladi.
Fond birjaning barcha ishtirokchilari bir xil sharoit va vaziyatda boʻladi,
yaʼni har xil kategoriyaga ega boʻlgan ishtirokchilar boʻlishi mumkin emas, misol
uchun, tovar birjalaridagi ishtirokchilar singari.
Dostları ilə paylaş: