Mavzu: Algebraik chiziq va uning tartibi. Tekislikda to’g’ri chiziqning turli tenglamalari.
Reja
Reja
1. Koordinatalarni bog’lovchi tenglama va tengsizliklarning geometrik ma’nosi.
2. Algebraik chiziq va uning tartibi.
3. Tekislikda to’g’ri chiziqning turli tenglamalari.
Koordinatalarni bog’lovchi tenglama va tengsizliklarning geometrik ma’nosi.
1. Tekislikda koordinatalar sistemasi berilsa, tekislik nuqtalari bilan RxR=R2 haqiqiy sonlar to’plami orasida bir qiymatli moslik o’rnatiladi.
Tekislikda (o;e1e2) affin koordinatalar sistemasi olib, x, y o’zgaruvchilarni kamida birini o’z ichiga olgan F(x, y) ifoda berilgan bo’lsin. Agar x=x0, y=y0 sonlar uchun F(x0, y0) ifoda ma’noga ega bo’lsa, u holda x0, y0 sonlar F(x, y) ifodani aniqlanish sohasiga tegishli deyiladi. Bunday sonlarning har bir jufti berilgan koordinatalar sistemasida aniq bitta nuqtani aniqlaydi. Barcha bunday nuqtalar to’plami tekislikdagi biror geometrik shakldan iborat. Bu figura butun tekislikdan yoki uning biror qismidan, ba’zan bo’sh to’plamdan iborat bo’ladi.
Ta’rif. Agar F figuraga tegishli har bir nuqtaning koordinatalari F(x, y)=0 tenglamani (tengsizlikni) qanoatlantirsa, F(x;y)v0)ga tegishli bo’lmagan (birorta ham) nuqtaning koordinatalari uni qanoatlantirmasa, bu tenglama (tengsizlik) figuraning tenglamasi (figurani aniqlovchi tengsizlik) deb ataladi.
Agar figuraning tenglamasi (figurani aniqlovchi tengsizlik) ma’lum bo’lsa, tekislikning qanday nuqtasi shu figuraga tegishli yoki tegishli emasligi masalasini hal qilish mumkin.
Geometrik shakllarni koordinatalar metodi bilan o’rganishda ushbu ikkita masalaga amal qilinadi:
Geometrik shakllarni koordinatalar metodi bilan o’rganishda ushbu ikkita masalaga amal qilinadi:
