3-amaliy mashg‘ot Mavzu: Geometriya elementlarini o’rgatish. Boshlang’ich sinflarda masalalar yechishga o’rgatish metodikasi. Reja

3-amaliy mashg‘ot
Mavzu: Geometriya elementlarini o’rgatish.
Boshlang’ich sinflarda masalalar yechishga o’rgatish metodikasi.
Reja:
1. Geometrik materiallarni o’qitishning mohiyati.
2. Figura (nuqta, kesma, ko‘pburchak) tushunchasi haqida tasawumi shakllantirish va ulami chizish, ayrim xossalari bilan tanishtirish metodikasi..
3. Sodda geometrik yasash ishlari bilan tanishtirish, fazoviy tasawurlami rivojlantirish
Tayanch iboralar: geometrik material, figura, nuqta, kesma, ko‘pburchak
1. Geometrik materiallarni o’qitishning mohiyati
Boshlang’ich sinflarda geometrik materiallarni o’rganishning asosiy vazifasi geometrik figuralar, nuqta, to’g’ri chiziq kesma, siniq, chiziq, ko’pburchak, burchak, aylanalar haqida aniq tushunchalar va tasavvurlar hosil qilishdan iboratdir Shuning uchun mashqlar sismavzusi va geometrik masalalarning mazmuni fazoviy tasavvurlar to’g’risida bilim, malakalar asosida kuzatishlari, taqqoslash, abstraklashtirish va umumlashtirishga qaratilmog’i lozim.
Eng avvalo o’quvchilarga geometrik figuralarni o’lchash va chizma chizish, shuningdek chizish va o’lchash qurollari bilan hamda ko’z, qo’l va hokazolar bilan malaka berishdir. Shuningdek, tarqatma qurollar, qog’oz, turli xil uzunliklardagi cho’plar, qog’ozlardan turli xil figuralarni yasash xam kiradi. Sinfda albatta chizg’ich. Chizg’ich uchburchagi, sirkul bo’lishi shart. Geometrik materiallar mos holda o’qitilishi lozim. Boshlang’ich sinflardagi geometrik materiallar maktabgacha tarbiya muassasalarida o’qitiladigan materiallar bilan bog’liq, bo’lib, biroz murakkablashtirilgan holdir.hattoki, maktabgacha davrda shar, kub, aylana, kvadrat, uchburchak, to’g’ri burchakli uchburchaklar bilan tanish bo’ladilar.
2. To’g’ri va egri chiziq kesmani o’qitish metodikasi
Boshlang’ich sinflarda tushunchalarga aniq bilim va tasavvurni berish kerak. Bu tushunchalarni ko’rsatish, atash, chizish va hattoki, qog’oz va doskada berilgan uzunlikdagi figuralarni yasay olish lozim.1 -sinfdayoq, nuqta bilan tanishadilar. Katakli daftarda nuqtalar qo’ygan va ularni tutashtirish vazifasini beradi. Nuqtalar olib ularni to’g’ri chiziq bilan tutashtirishni bajartiradi.
Shundan keyin o’quvchilar nuqtalar, to’g’ri chiziq, yoki yozishni va ularni kesmalar yordamida birlashtirishni tushunib oladilar. Ko’pburchaklar bilan tanishganda ularning uchlari nuqta ekanligini bilib oladilar.
2-sinfda nuqtalarni A.B,C,D, ... harflar bilan belgilaydilar. Doskadagi chizilgan aylana va turtburchakning ichida, ustida va tashqarisida yotgan nuqtalarni yozing va o’qing degan topshiriq beriladi.

2-rasm
1-sinfdan boshlab to’g’ri chiziq to’g’risida tushuncha turli vazifalarni bajarishda beriladi. U bilan bir vaqtda egri chiziq haqida tushuncha ham ipni tortib turish, bo’shatish kabi mashqlarda tushuntiriladi.

Endi chizg’ich orqali qog’oz va doskada to’g’ri chizish malakasini egallaydilar, uni atrofdagi predmetlar bilan taqqoslaydilar, qaysilari to’g’ri chiziq egri chiziq ekanligini aytadilar.
Kesmabilanhamma amaliyishlarnibajarishdatanishtiradi.
Masalan:ikkitanuqtaolibularnichizg’ichbilantutashtiradi. Kesmanuqtaorasidagito’g’richiziqningqismiekanligihaqidamalakaberiladi. Undankeyinkesmalarnio’lchashto’g’risidasantimetr, millimetr, detsimetr, metrkabibirliklarbilanxamtanishadilar
Kupburchaklarning elementlari bilan tanishganda uning tomonlari kesma ekanligini bilib oladilar.
2-sinfda nuqtalarni harflar bilan belgilanganda, nuqtalar yordamida kesmalarni ikki harf bilan belgilash kiritiladi.

3-rasm