O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish 
Xo‘jalik operasiyalarining mazmuni 
Debet Kredit 
Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish qimmatli qog‘ozlarga bo‘lgan 
huquqning korxonaga o‘tishini tasdiqlovchi birlamchi hujjatlar 
asosida aks ettiriladi
0610 
5110 
Qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish bilan bog‘liq, ularning 
qiymatiga kiritiladigan xarajatlar aks ettiriladi
0610 
6010; 
6990
Bunda xarid qilingan qimmatli qog‘ozlarning xarid qiymati ularning 
nominal qiymatidan yuqori bo‘lsa, unda xarid qilish paytidan so‘ndirish paytigacha 
bo‘lgan davr mobaynida xarid va nominal qiymatlar o‘rtasidagi farq summasi 
hisobdan chiqariladi:
Misol 
. 
Korxona summasi 22 mln so‘m bo‘lgan 4 000 dona aktsiyani xarid 
qildi. Aktsiyalarning nominal qiymati 5000 so‘m. Korxona mazkur aktsiyalar 
paketini 15 oy o‘tgandan keyin sotishni rejalashtirgan. Aktsiyalarni sotib olish 
narxi va nominal qiymati o‘rtasidagi farq 2 mln so‘mni [(5 500 - 5 000) x 4 000] 
tashkil etadi. U 15 oy davomida moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarga hisobdan 
chiqarilishi kerak. 
45-jadval 
Aktsiyalarni nominal qiymatdan yuqori bahoda sotib olishni aks ettirish 
№
Xo‘jalik operapiyalarining mazmuni
Summa, 
ming so‘m
Debet
Kredit
1 Investitsiya – aktsiyalar sotib olinishi aks ettirildi 
22 000 
0610 5110 

---

351 
2 Har oyda 15 oy davomida aktsiyalarning sotib olish 
narxi va nominal qiymat o‘rtasidagi farqni qismlari 
teng ravishda (bir me’yorda) hisobdan chiqariladi 
(2 000 / 15) 
133.333 
9690 0610 
Misol.
 
Korxona summasi 18 mln so‘m bo‘lgan 4000 dona aktsiyani xarid 
qildi. Aktsiyalarning nominal qiymati 5 ming so‘m. Korxona mazkur aktsiyalar 
paketini 15 oy o‘tgandan keyin sotishni rejalashtirgan. 
Aktsiyalarni nominal qiymati va sotib olish narxi o‘rtasidagi farq 2 mln. 
so‘mni [(5000 - 4500) x 4 000] tashkil etadi. O‘z navbatida u 15 oy davomida teng 
ulushlarda moliyaviy faoliyatning daromadlariga hisobdan chiqarilishi kerak. 
46-jadval