O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Innovatsion xizmatlar bozori subyektlarining tarkibi 
 
Subyektlar 
 
 
Funksiyalari 
Mahalliy 
davlat 
va 
boshqaruv idoralari 
Innovatsion 
xizmatlarni 
qo‘llab-quvvatlash, 
innovatsion 
xizmatlardan foydalanish 
Akademik muassasalar 
Kelgusida innovatsiyaga aylantirsh uchun fundamental va tajriba 
asoslarni yaratish 
Oliy o‘quv yurtlari (OO‘Y) O‘qitish va bilimlarni tarqatish OO‘Y qoshidagi innovatsiya 
markazlari, biznes-inkubatorlar orqali innovatsiya faoliyatini olib 
borish 
Tarmoq ITI konstruktorlik 
binolari 
Yirik va kichik biznes korxonalari, boshqa buyurtmachilar, 
shuningdek o‘z tashabbusi bilan amalga oshirilayotgan tadqiqotlar 
va ishlanmalar negizida innovatsion faoliyat olib borish 
Kichik va o‘rta innovatsion 
korxonalar
Murakkab bo‘lmagan innovatsion ishlanmalarni olib borish va 
ta’minlash
Texnoparklar, 
innovatsiyamarkazlari 
Kichik va o‘rta innovatsion korxona va korxonalar uchun xizmatlar 
ko‘rsatish. 
Yuqori texnologiyali va ilmiy sig‘imga ega mahsulotlari 
marketingini ta’minlash 
Kichik biznes subyektlari 
Murakkab bo‘lmagan innovatsion ishlanmalarni olib borishni 
ta’minlash. 
Innovatsiyalarvayangitexnologiyalarnio‘zlashtirish, 
amaliyotgatadbiqetish 
Yirik 
korxona 
va 
korxonalar 
Yangi mahsulotlarni tijorat mahsulotlariga aylantirish, yangi 
innovatsion mahsulotlarni seriyali ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish, 
innovatsiyalar va yangi texnologiyalarni o‘zlashtirish, amaliyotga 
tadbiq etish. 
Amaliy tadqiqotlar va ishlanmalar olib borish va moliyalashtirish 
Konsalting firmalar 
Innovatsiya 
faoliyati 
subyektlariga 
konsalting 
xizmatlarini 
ko‘rsatish 
Innovatsion xizmatlar bozorini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirishga 
qaratilgan hududiy siyosatni shakllantirishda mazkur bozorni haraktga 
keltiruvchi eng asosiy subyektlardan hisoblangan biznes tuzilmalarining 
funksiyalari hamda rolini aniqlab olish juda muhim. 
XXI asr dastlabki kunlaridanoq dunyo rivojlanishining barcha 
jabhalarida iqtisodiyot, siyosat, ijtimoiy jarayonlar, demografiya, 
geosiyosiy va geoiqtisodiy jarayonlar yangi sifat o‘zgarishlaridan darak 
bermoqda. Shu narsa tobora yaqqol ko‘zga tashlanib bormoqdaki, 
geostrategik holat, fan va texnika yutuqlari, kadrlar va ilmiy salohiyat, 
tabiiy resurslar kabi mavjud obyektiv omillardan samarali foydalangan 

---

78 
mamlakatlar rivojlanish borasida ancha ilgarib ketgan. Bu mamlakatlar 
ichki iqtisodiy, siyosiy va xalqaro munosabatlar yangicha tizimini 
shakllantirib, odamlar hayot tarzini yanada yuqori darajaga yetkazib oldi. 
Ushbu ijtimoiy tizimga AQSH va G‘arbiy Yevropaning bir qator 
mamlakatlari, sharqda esa Yaponiya misol bo‘la oladi. 
Fan-texnika va texnologiyalarning zamonaviy yutuqlaridan foydalana 
olmagan mamlakatlar vujudga kelgan sharoitlarga moslasha olmay 
rivojlanish yo‘lida ancha ortda qolib ketmoqda. Bunday tendensiyalar 
oldindan mavjud. Bu tendensiya yanada kuchayib, uning ta’siri ostida 
iqtisodiyoti rivojlanmagan mamlakatlar faol xalqaro iqtisodiy va siyosiy 
munosabatlar doriasidan chetga chiqib qolmoqda. Bu mamlakatlar global 
xarakterga ega bo‘lib, o‘ta murakkablashgan munosabatlar tizimida teng 
huquqli hamkor bo‘la olmaydilar.
Hududiy innovatsion xizmatlar bozorining rivojlanish darajasi va 
mufaqqiyatli faoliyat yuritishi ko‘p jihatdan zarur infratuzilmaning 
yaratilganligi 
bilan 
bog‘liq. 
Innovatsion 
xizmatlar 
bozorining 
infratuzilmasi degandainnovatsiya mahsulotlari va xizmatlar bozorini 
to‘laqonli faoliyat yuritishini ta’minlaydigan subyektlar, resurslar va 
maslahat xizmatlar majmuasini tushunish mumkin. Innovatsion xizmatlar 
bozorining infratuzilmasini shartli ravishda quyidagi guruhlarga ajratish 
mumkin (2.3.3-rasm).