O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

Hisob siyosati to’grisidagi buyruqni dastlabki 
tekshirish uchun anketa-test(namuna) 
Tekshiriladigan ob’ekt 
Javob 
eslat
ma 
Ha yo’q 
Tashkiliy – texnik 
1. Hisob yuritishning tashkiliy shakli qanday? 
a) bosh buxgalter boshqaradigan tarkibiy bo’linma.
b) shtatdagi buxgalter lavozimi 
v) ixtisoslashtirilgan tashkilot bilan tuzilgan shartnoma asosida.
g) hisob rahbar tomonidan yuritiladi 
2. Tasdiqlanganmi? 

buxgalteriya to’g’risida Nizom.

xizmat vazifalari ro’yxati 
3. Qo’llaniladigan buxgalteriya hisobi shakli: 

jurnal-order shakli.

memorial-order shakli 

soddalashtirilgan hisob tizimi.

kompyuterlashtirilgan.
4. Ishchi schyotlar rejasi ishlab chiqilgan va tasdiqlanganmi? 
5. Hujjatlar aylanish qoidalari va hisob axborotlariga ishlov berish 

---

 
texnologiyasi: 

dastlabki hujjatlarning unifikatsiyalangan shakllarini qo’llash.

namunaviy shakllari mavjud bo’lmagan dastlabki hujjatlar 
shakllarini tasdiqlash.

boshlangich hujjatlarni imzolash huquqiga ega shaxslar 
ro’yxatini tasdiqlash.

hujjatlar aylanish reja-grafigini tasdiqlash.

buxgalteriya hujjatlarini saqlash muddatlarini hisobga olgan 
holda hujjatlar jildlarining ro’yxatini ishlab chiqish.
Hujjatlarni saqlash uchun mas’ul shaxslarni aniqlash.
6. Mulklarni baholash: 

xarid uchun qilinadigan ishlab-chiqarish xarajatlarini jamlash yo’li 
bilan to’lov hisobiga sotib olingan.

kirim qilingan paytdagi bozor bahosi bo’yicha tekinga olingan.

korxonaning o’zida ishlab chiqarilgan uning haqiqiy tannarxi 
bo’yicha.
7. Inventarizatsiya o’tkazish tartibi: 

muddatlarini belgilash.

doimiy faoliyat ko’rsatadigan komissiya tuzish.

inventarizatsiya o’tkazish to’g’risida buyruq tayyorlash.
8. Hisobot hajmi, taqdim qilish muddatlari va manzilgohi: 
hisobotni buxgalteriya hisobiga oid me’yoriy hujjatlarda belgilangan 
hajm va muddatlarda tuzish.
Yillik moliyaviy hisobotni taqdim qilish: 
a) soliq organlariga; 
b) korxona ta’sischilariga; 
v) davlat statistika organlariga; 
g) qonun hujjatlariga muvofiq boshqa organlarga; 
9. Auditorlik tashkiloti bilan o’zaro munosabatlar tizimi.
10. Doimiy faoliyat ko’rsatadigan komissiya tarkibini tuzish: 

domoddiy aktivlardan foydalanish muddatlarini belgilash uchun; 

asosiy vositalarning maqsadga muvofiqligi va yaroqsizligini 
aniqlash uchun.
11. Hisobdor shaxslar ro’yxati va bo’nak hisobotlarini taqdim qilish 
muddatlarini tasdiqlash.
12. Vakillik xarajatlari smetasini tasdiqlash 
II. Buxgalteriya hisobini yuritish usullari. 
1. Asosiy va aylanma mablag’lar o’rtasidagi qiymat chegarasini 
belgilash.
2. Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash usullari: 
3. Asosiy vositalarni ta’mirlashni hisobga olish tartibi: 

Ta’mirlash me’yoriga qarab.
4. Asosiy vositalarni qayta baholash 
5. Nomoddiy aktivlarga amortizatsiya hisoblash tartibi: 
6. Materiallarni sotib olish va tayyorlashni hisobga olish tartibi: 
7. Ishlab chiqarishga berilgan materiallarni hisobdan o’chirish usullari: 

har bir birligining tannarxi bo’yicha.

o’rtacha tannarx bo’yicha (AVECO).

moddiy ishlab chiqarish zahiralarining birinchi sotib olingan 
tannarxi bo’yicha navbati bilan (FIFO) 
8. Tovarlarni tayyorlash va omborga tashib keltirish sarflarini hisobga 
olish: 

---


tovarlarni tayyorlash va tashib keltirish xarajatlari muomala sarflari 
tarkibida (9411 saqlash va tashish xarajatlari schyoti) «Transport 
xarajatlari» moddasi bo’yicha; 

ombordagi tovarlar qoldigiga to’g’ri keladigan muomala sarflarining 
summasi transport xarajatlarining o’rtacha foizi bo’yicha
9. Xarajatlarni va muomala sarflarini hisobga olish uslubi: 

Mahsulot (ish, xizmat)lar tannarxini shakllantiradigan xarajatlarni 
hisobga olish (2010, 2310, 2510) balans schyotlarida amalga oshiriladi.

to’liq bo’lmagan ishlab chiqarish tannarxi.
10. Umumishlab chiqarish xarajatlarini taqsimlash va hisobdan o’chirish 
tartibi.
11. Kelgusi davr xarajatlarini hisobdan o’chirish tartibi: 

bir tekisda; 

mahsulot hajmiga mutanosib ravishda.
12. Boshqaruv va tijorat sarflarini tan olish tartibi: 

hisobot yilida ular to’liq tan olinadi.

sotilgan va sotilmagan tovarlar (mahsulotlar) o’rtasida taqsimlanadi.
13. Kelgusi davr sarflari va to’lovlari uchun rezervlar yaratish tartibi.
14. Foydani taqsimlash va ishlatishni hisobga olish variantlari: 

korxona maxsus maqsadlar uchun mo’ljallangan fondlar tashkil 
qilmaydi.

sof foyda fondlarga taqsimlanadi.
Debitor va kreditor qarzlarni hisobdan o’chirish tartibi: 
III. Hisob siyosatining soliqqa tortishga doir jihatlari.
1. Korxonada daromadni tan olish tartibi: 

pul mablag’larining korxona hisob-kitob schyotiga yoki kassasiga 
kelish me’yoriga qarab (kassa usuli) 

haqiqatan mahsulot (ish, xizmat)larni sotish va xaridorlarga hisob-
kitob hujjatlarini taqdim qilish me’yoriga qarab (hisoblash usuli) 
2. Qo’shilgan qiymat solig’i (QQS)ga tortiladigan tovarlarni sotishda 
ishlatiladigan moddiy resurslar bo’yicha QQSni alohida hisobga olish 
tartibi.
3. QQSni hisoblash uchun xarajatlarni alohida (ajratib) hisobga olish 
tartibi 
IV. Hisob siyosati to’g’risidagi buyruq (farmoyish) bilan tanishish 
tartibi: 
Bunday tartibda test sinovi o’tkazish auditorga eng avvalo, hisob siyosatining qaysi jihatlari 
to’liq yoritilmagan-ligi va qamrab olinmaganligi to’g’risida xulosa qilishga yordam beradi.
Agar xo’jalik yurituvchi sub’ekt buxgalteriya hisobining u yoki bu usullarini mustaqil ishlab 
chiqadigan bo’lsa, u holda auditor ularning buxgalteriya hisobiga oid me’yoriy hujjatlarda 
belgilangan qoida va talablarga mos kelishini tek-shirishi lozim.
Hisob siyosatida ko’rsatilgan buxgalteriya hisobini yuritish qoidalari xo’jalik yurituvchi 
sub’ektning barcha tarkibiy bo’linmalarida qo’llaniladi. Shunday qilib, buxgalteriya hisobi va 
hisobotining ishonchliligini tasdiqlovchi auditorlik xulosasi hisob siyosati to’g’risidagi axborotlarga 
ham bir xilda taalluqli bo’lishi lozim. Buxgalteriya hisobotiga berilgan tushuntirishlarning 
korxonadagi haqiqatan foydalanilayotgan buxgalteriya hisobini yuritish usullariga nomuvofiqligi 
aniqlanganida auditorlik hisobotining xotima qismida maxsus izohlar berilishi zarur.