Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti
-yil 29-maydagi Intel kompaniyasi aksiyalariga opsionlar
Yüklə 15,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2017-yil 29-maydagi Intel kompaniyasi aksiyalariga opsionlar
bahosi, aksiya bahosi 20,83 dollar Ijro etilish bahosi, dollarda Opsion koll, dollarda Opsion put, dollarda Iyun Iyul Oktyabr Iyun Iyul Oktyabr 20 1,25 1,6 2,4 0,45 0,85 1,5 22,5 0,2 0,45 1,15 1,85 2,20 2,85 Faraz qilaylik, investor brokerga Intel kompaniyasi aksiyalariga bir dona oktyabrgacha opsion kollni 22,5 dollar ijro etilish bahosi bilan sotib olish toʻgʻrisida topshiriq berdi. Broker bu topshiriqni Chikago opsion birjasida bitim tuzuvchi treyderga yubordi. Soʻngra bu treyder Intel kompaniyasi aksiyalariga oktyabrgacha opsion kollni 22,5 dollar ijro etilish bahosi bilan sotishni xohlovchi boshqa treyderni topadi. Taxmin qilaylik, opsion mukofoti (bahosi) yuqoridagi jadvalda koʻrsatilgani kabi 1,15 dollar. Bu summa bir dona aksiyani sotib olish uchun opsion bahosini oʻzida aks ettiradi. AQSHda bir dona opsion - 272 - shartnomasi 100 ta aksiyani sotish yoki sotib olish boʻyicha tuziladi. Shunday ekan, investor broker orqali 115 dollarni birja hisobraqamiga oʻtkazish kerak. Shundan soʻng birja bu summani kontragent hisobraqamiga oʻtkazadi. Yuqoridagi misolga koʻra, investor 115 dollar hisobiga Intel kompaniyasining 100 dona aksiyasini 22,5 dollardan sotib olish huquqiga ega boʻladi. Kontragent operatsiya boʻyicha 115 dollarni oladi va investor opsion ijro etilishiga qaror qilsa Intel kompaniyasi 100 dona aksiyasini 2013-yil 18-oktyabrgacha 22,5 dollardan sotishga rozilik beradi. Agar Intel kompaniyasi aksiyalari bahosi 2013-yil 18- oktyabrgacha 22,5 dollardan oshmasa opsion bajarilmaydi, investor esa 115 dollarni yoʻqotadi. Lekin Intel kompaniyasi aksiyalar bahosi 30 dollargacha koʻtarilsa investor 100 ta aksiyani 22,5 dollardan sotib olishi mumkin boʻladi. Bunday holatda investor foydasi 750 dollar ((30 – 22,5)x100)ni, opsion bahosini hisobga olgan holda 635 dollar (750 – 115)ni tashkil etadi. Ikkinchi muqobil bitimni koʻrib chiqamiz. Masalan, investor bitta iyuldagi opsion putni 20 dollar ijro etilish bahosi bilan sotib olmoqchi. Yuqoridagi jadvaldan koʻrinib turibdiki, bu opsion har bir aksiya boʻyicha 0,85 dollar va bitta opsion bitimi boʻyicha 85 dollar (100x0,85)ni tashkil etadi. Bunda investor 85 dollar evaziga 2013-yil 19- iyulgacha Intel kompaniyasi har bir aksiyasini 20 dollardan sotish huquqini oladi. Agar Intel kompaniyasi aksiyalari 20 dollardan oshib ketsa opsion bajarilmaydi va investor 85 dollarni yoʻqotadi. Lekin aksiyalar bahosi 15 dollarga teng boʻlsa, investor tomonidan opsion ijro etiladi va 100 ta aksiyani 20 dollardan sotish natijasida 500 dollar miqdorida foyda oladi. Bunda opsion bahosini chegirgan holda operatsiya boʻyicha sof foyda 415 dollarni tashkil etishini ta’kidlash mumkin. Yana bir holatni koʻrib chiqamiz. Investor eBay kompaniyasi 100 ta aksiyasiga 100 dollar ijro etilish bahosi bilan Yevropa opsion koll sotib oldi. Faraz qilaylik, aksiyalarning joriy bahosi 98 dollarga teng, opsion boʻyicha toʻlov muddati toʻrt oyga teng, opsionlar bahosi (mukofoti) esa har bir aksiyani xarid qilish uchun 5 dollar. Dastlabki investitsiya summasi 500 dollar. Opsionning Yevropa opsioni ekanligi sababli investor uni faqat toʻlov muddatining tugash vaqtida bajarishi mumkin. Agar ijro etilish vaqtida aksiya bahosi 100 dollardan past boʻlsa, investor - 273 - opsion shartnomasini bajarish uchun qabul qilmaydi. Ya’ni bozorda aksiya bahosi 100 dollardan past boʻlgan holatda ularni 100 dollardan sotib olishdan hech qanday ma’no yoʻq. Bunday holatda investor oʻz- oʻzidan dastlabki investitsiya summasini, ya’ni 500 dollarni yoʻqotadi. Lekin opsion muddatining tugash sanasida aksiyalar bahosi 100 dollardan yuqori boʻlsa opsion bajarishga qabul qilinadi. Faraz qilaylik aksiya bahosi muddat oxirida 115 dollarga teng boʻlsa, opsion bajariladi va investor 100 ta aksiyani 100 dollardan sotib oladi. Bu aksiyalarni darhol sotish natijasida investor har bir aksiya boʻyicha 15 dollardan foyda oladi. Umumiy operatsiya boʻyicha investor foydasi opsion boʻyicha dastlabki qoʻyilmani hisobga olgan holda 1000 dollarni tashkil etadi. Quyidagi rasmda opsion bajarilish vaqtida bir dona aksiya bahosiga investor foyda yoki zararining bogʻliqligi koʻrsatilgan (18.1- rasm). 18.1-rasm. Yüklə 15,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|