3.3 – rasm. Ehtiyoj orqali aniqlanadigan qiziqish modeli.
Qiziqtirish nazariyasida rag‘batlantirish — inson o‘zi uchun qimmatli
hisoblagan hamma narsa muhim hisoblanadi. Insonlarda
qimmatlilik tushunchasi
turlicha, shuning uchun rag‘batlantirishni baholash ham ularda bir-birlarinikidan
farqlanadi. Rag‘batlantirishning ikki turi mavjud:
Ichki rag‘batlangirishni ishning o‘zi beradi. Bunga
mehnat jarayonidan qoniqish
hosil qilish hissi, ko‘zlangan
natija yoki maqsadga erishish, mehnatning ijtimoiy
ahamiyatini anglash va shu asosda o‘z-o‘zidan g‘ururlanish kiradi. Ish jarayonida
xodim o‘z ehtiyojini o‘zi kabilar, ya'ni boshqa kishilar bilan munosabatda bo‘lish
orqali qondiradi.
Tashqi rag‘batlantirish korxona, tashkilot tomonidan beriladi. Ish haqi, martabaning
yuqorilashuvi,
hamkasblar, rahbarlar tomonidan bildiriladigan maqtovlar va
e'tiroflar, qo‘shimcha to‘lovlar, qo‘shimcha ta'tillar, xizmat avtomobili, mukofotlar
— shular sirasiga kiradi.
Mohiyat bo‘yicha qiziqtirish nazariyalariga quyidagilarni keltirish mumkin.
S. Bernard nazariyasi. Ushbu nazariyaga muvofiq:
1. Korxona mehnat jamoasi a'zolari bo‘lgan shaxslar o‘zaro bir-
birlariga bog‘liq holda faoliyat ko‘rsatadigan tizimni tashkil etadi.
2. Korxona o‘z mehnat jamoasi a'zolariga rag‘batlantirish orqali ta'sir ko‘rsatadi, ana shu
rag‘batlantirish hisobiga xodimlar korxona maqsadlariga erishish uchun o‘zlaridan talab
qilinadigan mehnat ulushini qo‘shadilar.
3. Xodimlarni
rag‘batlantirish
ularning
korxonaga
qo‘shayotgan
hissalariga mos kelsa yoki bu hissadan ortiq bo‘lsagina ularning
mehnat samaradorligi yuqori bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: 
