O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

30.Tovarni sotishning to‘g‘ridan–to‘g‘ri savdosidan foyda-
lanishda quyidagilardan foydalaniladi: 
A. Firmaning savdo agentlaridan. 
B. Internet orqali. 
C. Pochta orqali. 
D. Dilerlardan. 
E. Distribyutorlardan. 
31. Tovarni jadal taqsimlash quyidagicha amalga oshiriladi: 
A. Ixtisoslashgan do‘konlar tarmoqlariga yetkazib berish yo‘li bilan. 
B. Ommaga mo‘ljallangan ko‘p sonli savdo do‘konlari orqali. 
C. Tovarni bevosita iste’molchiga yetkazib berish yo‘li bilan. 
D. Vositachilar orqali. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

395 
 
 
 
GLOSSARIY 
 
Alohida shaxslar marketingi (ingl. Celebrity marketing) — konkret 
shaxslarga nisbatan pozitsiya va xulq-avtorni yaratish, saqlab turish yoki 
o‘zgartirish uchun kompaniya tomonidan amalga oshiriladigan marketing 
sa’y-harakatlari. Qoida tariqasida, bunday odamlar mashhur kishilar, 
siyosiy liderlar, taniqli jamoat arboblaridan iborat. 
Ansoff matritsasi — marketing strategiyalari va kompaniyaning 
umumiy tijorat strategiyalari o‘rtasidagi aloqadorlikni o‘rganishda 
foydalaniladigan format — to‘rtta yacheykadan iborat bo‘lib, bozor 
shaffofligi, bozor rivojlanishi, mahsulot rivojlanishi va diversifikatsiya 
aks etstiriladi.
Benchmarking — oddiy faoliyatning barcha turlarini baholash, 
o‘lchash va tizimlashtirishda qiyosan olinuvchi samaradorlik, sifat yoki 
afzallik standartlari. Masalan, ko‘pchilik tashkilotlar uchun bench-
marking mijozlar bilan o‘zaro munosabatlarni boshqarish strategiyasining 
hal qiluvchi konsepsiyalaridan biridir. Mijozlar bilan o‘zaro munosabat-
larni boshqarish umumiy ko‘rinishda marketing reklama kampaniyalarini 
o‘tkazish, sotuv va xizmat ko‘rsatish funksiyalari, shuningdek, 
benchmarkingni tatbiq etishga yordam beruvchi texnologiyani o‘z ichiga 
oladi. 
Bozor - ma’lum bir tovar yoki xizmat sotuvchi (yetkazib beruvchi) 
va xaridorni (talab egasi) bir joyda kesishtiruvchi institut yoki 
mexanizm.